Ард түмний дунд хэлц үг болж хэвшсэн Монгол киноны зарим хэл хэллэгүүд

2
2017 оны 5 сарын 302017-05-30

b5c089f6-455f-47ff-8ba7-c8b7eedbebb5,18740282_1477531825600516_7429741196200367186_n.jpg.jpg

ТӨРД ХЭРЭГТЭЙ ЗАЙРАН

"Өглөө" кино. Төрд хийгээд түмний үйлд өчүүхэн ч хэрэггүй атлаа өөрийгөө хэрэгтэй гэж гэнэнээр итгэдэг, муйхраар зүтгэдэг хүмүүсийг голдуу шоглож ёгтолж хэлдэг хэлц үг болон хэвшжээ.

Хиагтын гудамжинд ялсан цэрэг эрстэйгээ яваа Сүхбаатар жанжин хэнгэрэг нүдэн, үсчин цамнаж буй зайран бөөтэй таарч, түр саатан харж зогсдог. Тэрхүү навсагнан цамнаж буй зайранг харж эгдүүцсэн Сүх жанжны баруун гар Сэлэм Тогмид "Буудчих уу, Жанжаан" гэхэд нь Жанжин "Хэрэггүй, байж л байг" гэчихээд давхиад явчихна. Түүнийг сонссон зайран /Ардын жүжигчин Чимид-Очир гуай/ хажуудах хүндээ "Чи сая сонсов уу. Жанжин намайг Төрд хэрэгтэй зайран гэж байна" гээд ихэд маадайн байдаг хэсэг юм. Энэ "Буудчих уу, Жанжаан" ч бас хэлц үг болсон.

ГОЛ ГАРГАХ

 Өнөө энэ үгийг санаатайгаар худал хэлж, хуурах утгаар ихэнхдээ хэрэглэж байна. Өргөн хэрэглэгддэг.

"Үер" киноны усч орос өвгөн найз Болд өвгөний өнчирсөн эхнэр хүү хоёрыг үерлэсэн Сэлэнгэ мөрөн гаталгахаар явж байхдаа араас нь ирээд хашгирсан цагаантнуудад хэлдэг үг. "Одоохон би эднийг ГОЛ ГАРГАЧИХААД ирье" гэнэ. Угтаа өвгөн гол гарсан ч эргэж ирэхгүйгээр явж буй, тэдгээр цагаантнуудыг худал үгээр аргацаахаар хэлж буй үг юм. Түүнийг нь мэдсэн цагаан цэрэг өвгөнийг буудаж орхидог билээ. 

МИНИЙ МЭДДЭГ ОРОС ХЭЛ ДУУСЛАА "Сэрэлт" кино. 

Өнөө энэ үг миний мэдэх чадах юмны маань хэмжээ энд хүрээд дуусав. Үүнээс цааш би чадахгүй гэдэг утгаар хэрэглэгддэг.

Орос эмчийг авчирсан жолооч эрийн үг. Сумын дарга, хоршооны дарга гэх мэт хөдөө сумын хариуцлагатнуудыг орос эмчид танилцуулж, "Это хорошоо дарга аа, а это монцонкоовын дарга аа. Вот это трий даргаа" гэж сумын дарга, хоршоон дарга нарыг эмчид танилцуулсны дараа тамхиа соронгоо нөгөөдүүлдээ "За миний мэддэг орос хэл дууслаа шүү. Одоо яадаг бай та нар өөрсдөө учраа ол" гэж өгүүлдэг.

ЧИ Л МЭДДЭГ ШҮҮ ДЭЭ

"Аман хуур" кино. Нэг талдаа их бага ямар нэгэн эрх мэдэлд дуртай хүнд хандан доог, тохуутайгаар хэлэх хэллэг голдуу болжээ. 

Хувийн тохилог байшин, шургааган хашаа нь газарт орсны дараа өвгөнийх нүүнэ. Эмгэн нь /гавьяат жүжигчин Бадамгарав гуай санагдана/ машины бүхээгт, өвгөн нь ачаан дээр сууж явна. Хаа очихоо мэдэхгүй гайхсан эмгэн цонхоор толгойгоо гаргаж "Хаа хүрэх юм бэ?" гэж хашгирч асуухад өвгөн "Мэдэхгүй ээ, чи л мэддэг шүү дээ" хэмээн хэвлүүлхэн өгүүлдэг хэсэг. 

ИНГЭЭД Л МИНИЙ МИНИЙ НЭР БАЙДАГГҮЙ ЮМ

"Анхны алхам" кино. Ямар нэгэн юмнаас санаандгүйгээр, азгүйгээр хоцорсон, мартагдсан үед ихэнхдээ хошигнол байдлаар хэрэглэнэ. 

Хадлангийн бригадын хэдэн хөгшчүүлийн зураг сонин дээр гарчээ. Өвгөчүүл зургаа харан ихэд баясан суухуй нэг хөгшин сонины буланг тухтай хараад "Ингээд л миний нэр байдаггүй юм" гэж гомдолож тунирхсан өнгөөр хэлдэг хэсэг. 

Монгол киноны Алтан үеийнхний бүтээсэн уран бүтээлээс маш олон үг өнөө ард түмний дунд нэгэнт хэлц үг, дам утгат үг болон хэвшиж, үндэстнийхээ хэл, сэтгэлгээг баяжуулжээ. Тэр цагийн бараг кино бүрээс энэ мэт тогтсон хэл үг гарсан нь уран бүтээлийг үнэхээрийн амьдралд ойртуулж, сэтгэлд яргатал урлан бүтээж чаддаг байсных болов уу.

Санал болгох

Мажоритар 76-г хөдөлгөхгүй гэхэд мандатын хуваарийг өөрчлөх хэрэгтэй

Намууд жагсаалтад бичигдсэн улстөрчдөөрөө гоёж өрсөлдөх үү, эсвэл намыг нь дугуйлахад дотор нь хөгийн намтартай улстөрчдийг нуух уу гэдэг дахиад тусдаа. Ямартай ч нийгмийн бүх талын төлөөлөл, ажил мэргэжил, насын бүлэг, хүйсийн тэгш оролцоог хангасан жагсаалт байна гэдгийг аль аль намууд амлаад байгаа.

2 өдрийн өмнө
40 удаагийн зөвлөгөөний үр дүн хаана байна?

Засгийн газрын хэрэгжүүлж буй  “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын тулгуур зорилтуудын нэг нь Аж үйлдвэрийн сэргэлт. Гэвч  өнөөдрийг хүртэл “мөрөөдлийн жагсаалт” хэвээр байгаа нь нууц биш.

3 өдрийн өмнө
Сангуудын цуврал ба Цуврал уулзалтууд

“Төрөөс төрсөн тэрбумтан” гэдэг нэршил хэвлэлийн хуудаснаас арчигдаад овоо хэдэн жил өнгөрсөн. Энэ нэршил сэргэжээ. Мэдээлэлд ойр байдаг төр засгийн дарга нар төрийн өмчит компаниуд, Засгийн газрын тусгай сангуудаас яасан их тоншоо вэ. Концесс, тендер, хувьчлал, давуу боломж, хөнгөлөлттэй зээл, урамшууллыг “томчууд” л авч. Энэ идээ бээрийг илчлэх ажил “нам-төр-сэтгүүлч-жиргээч” гэсэн “төр-хувийн хэвшлийн түншлэл”-ийн хүрээнд өрнөж байна. Засгийн газар 25 тусгай сангийнхаа дөнгөж есийнх нь үүцийг задлахад ийм байна. Бусад сан, төрийн өмчит компанийн мэдээллийг “шилэн ажиллагаа” гэдгийг хүрээнд Н.Учрал сайдаар дамжуулан дэлгэх байх. Гэхдээ энэ засаг, энэ төр шүгэлдэх төдийхнөөр “хулгайчтай тэмцдэг” имижээр УИХ-ын сонгуульд оролцох нь иргэдийн хүссэн үр дүн бас биш.

8 өдрийн өмнө
Тойрогтоо очсон гишүүдийг дахиад загнавал яах вэ

Х.Баттулга шиг УИХ-аар хэлэлцүүлж чадсан тохиолдол 2008-2019 онд долоон удаа байгуулсан ажлын хэсгээс гарч байсангүй. Сүүлийн алхам, хоёр удаагийн сонгуульд үнэмлэхүй ялсан МАН-ын дангаар байгуулсан Засгийн газраас 2023 онд гарч ирсэн нь энэ.

14 өдрийн өмнө