"Наадам"-ын ёс зүй ба Улаанбаатар хотыг аврах

11
2019 оны 7 сарын 82019-07-08
 "Наадам"-ын ёс зүй ба Улаанбаатар хотыг аврах

Монгол хүн 21-р зуунд баяр наадамыг хэрхэн тэмдэглэж буй болон төр улс хийж бүтээсэн жилүүдийг хэрхэн ард түмэнтэйгээ хамтдаа баярлаж буй зэрэг арга хэмжээнүүд ёс зүйтэй явагдах ёстой.

Наадам гэж зун бүр тэмдэглэх Монгол иргэдийн баяр гадаадаадаас ирсэн хүмүүст ёс суртахуун болон ёс зүйн үлгэр дууриалал болох ёстой. Түүнээс биш наадам гэдэг орон сууц жийпээр шагнуулсан бөхчүүдийн баяр биш. Наадам гэдэг морио уралдуулж үнэ хүргэж зарах гэсэн уяачидын баяр биш. Наадам бизнес хоёрыг ялгаж ёс зүйтэй наадам хийх цаг болжээ.

Ерөөсөө бөх барилдах дуртай түүнийг үзэх дуртай хүмүүс заавал Улаанбаатар хотод орон сууцнуудын дунд наадам нэрийн дор зугаацах шаардлагагүй. 

Морио уралдуулах дуртай хүмүүс хотыг тэр чигээр сандаргаж дайчилж өөрсдийнхөө баяр мэт эзэрхийлэх хэрэггүй. Наадам гэдэг баячуудын баяр биш.

Наадам гэсэн баяр хотын иргэд Улаанбаатарчуудад ямар их бухимдал дарамт авчирч хэвийн энгийн тайван амьдралыг үймүүлж байгааг Улаанбаатар хотын дарга анхаарч хотоо иргэдээ аврах хэрэгтэй байна. 

Хотын иргэн гэдэг өвөрмөц. Олон зуун жилийн өмнөөс дэлхийн улс оронуудад хот гэсэн ойлголт үүсч тухайн улс ороны нүүр царай боловсрол соёл шинжлэх ухааны төв болж ирсэн. 

Улаанбаатар хот бол Хүрээ биш. Хүрээ хойно хоцорсон. Улаанбаатар хот ноёд феодалуудын баярхсан тансагласан хөөрөлүүдийн төв биш. Хонины хот ч биш.

Улаанбаатар хот бол соёлын төв. Улаанбаатар хот ерөөсөө соёлтой ухамсартай ёс суртахуунтай ёс зүйтэй хүмүүсийн хот болох ёстой бас хот байх ёстой гэдгийг мартаж болохгүй.

Үндсэн хуулийн цэц энэ наадам гэсэн баярыг хэрхэн тэмдэглэж өнгөрүүлж буй дүр төрх хэлбэр маягийг анхаарч орчин үеийн соёлтой хялбархан үнэ багатай цомхон баяр болгох талаар анхаарах цаг нэгэнт болжээ.

Улаанбаатар хотын дарга хотоо аварч соёлын төв болгохын тулд он зуун жил хоцрогдсон орчин үеийн хотод нийцэхгүй баярыг боловсронгуй болгож хотын иргэддээ ая тухтай сэтгэл баясгасан баяр болгох хэрэгтэй байна. Улаанбаатар хотын даац хэтэрлээ. Чөлөөтэй хөдөлж болохгүй зам хаагаад л. Хотын иргэд хотоо хамгаалж хотын баяраа гудамж талбайд цуглаж өөрсдөө хийх хэрэгтэй. Гадныханы баяр биш гэдгийг харуулах хэрэгтэй.

Ерөөсөө хүн дотогшоогоо л баярласан баяр амттай болохоос биш гадагшаа хэт харуулсан үзүүлсэн намайг хардаа гэж баярласан баяр инээдэмтэй соёлгүй бүдүүлэг харагддаг. 
Хотжсон иргэний үг.

С.Молор-Эрдэнэ

Санал болгох

Мажоритар 76-г хөдөлгөхгүй гэхэд мандатын хуваарийг өөрчлөх хэрэгтэй

Намууд жагсаалтад бичигдсэн улстөрчдөөрөө гоёж өрсөлдөх үү, эсвэл намыг нь дугуйлахад дотор нь хөгийн намтартай улстөрчдийг нуух уу гэдэг дахиад тусдаа. Ямартай ч нийгмийн бүх талын төлөөлөл, ажил мэргэжил, насын бүлэг, хүйсийн тэгш оролцоог хангасан жагсаалт байна гэдгийг аль аль намууд амлаад байгаа.

2 өдрийн өмнө
40 удаагийн зөвлөгөөний үр дүн хаана байна?

Засгийн газрын хэрэгжүүлж буй  “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын тулгуур зорилтуудын нэг нь Аж үйлдвэрийн сэргэлт. Гэвч  өнөөдрийг хүртэл “мөрөөдлийн жагсаалт” хэвээр байгаа нь нууц биш.

3 өдрийн өмнө
Сангуудын цуврал ба Цуврал уулзалтууд

“Төрөөс төрсөн тэрбумтан” гэдэг нэршил хэвлэлийн хуудаснаас арчигдаад овоо хэдэн жил өнгөрсөн. Энэ нэршил сэргэжээ. Мэдээлэлд ойр байдаг төр засгийн дарга нар төрийн өмчит компаниуд, Засгийн газрын тусгай сангуудаас яасан их тоншоо вэ. Концесс, тендер, хувьчлал, давуу боломж, хөнгөлөлттэй зээл, урамшууллыг “томчууд” л авч. Энэ идээ бээрийг илчлэх ажил “нам-төр-сэтгүүлч-жиргээч” гэсэн “төр-хувийн хэвшлийн түншлэл”-ийн хүрээнд өрнөж байна. Засгийн газар 25 тусгай сангийнхаа дөнгөж есийнх нь үүцийг задлахад ийм байна. Бусад сан, төрийн өмчит компанийн мэдээллийг “шилэн ажиллагаа” гэдгийг хүрээнд Н.Учрал сайдаар дамжуулан дэлгэх байх. Гэхдээ энэ засаг, энэ төр шүгэлдэх төдийхнөөр “хулгайчтай тэмцдэг” имижээр УИХ-ын сонгуульд оролцох нь иргэдийн хүссэн үр дүн бас биш.

8 өдрийн өмнө
Тойрогтоо очсон гишүүдийг дахиад загнавал яах вэ

Х.Баттулга шиг УИХ-аар хэлэлцүүлж чадсан тохиолдол 2008-2019 онд долоон удаа байгуулсан ажлын хэсгээс гарч байсангүй. Сүүлийн алхам, хоёр удаагийн сонгуульд үнэмлэхүй ялсан МАН-ын дангаар байгуулсан Засгийн газраас 2023 онд гарч ирсэн нь энэ.

14 өдрийн өмнө