Доржсүрэнгийн Болдбаатар
Хятад судлаач, орчуулагч

Мартахыг мартаж болохгүй

1
2019 оны 7 сарын 172019-07-17
Мартахыг мартаж болохгүй

"Мартахыг мартуулна" гэсэн уриатай сургалт нэг хэсэг гадуур зарлагдаад түүнд чамгүй олон эцэг эхчүүд хүүхдээ аваачиж өгөөд байх шиг. Амьхандаа үр хүүхдийнхээ мартамхай муу занг засах гэсэндээ л тэгдэг байлгүй дээ. Үнэндээ «Мартах» гэдэг тархины хамгийн нарийн үйлдэл, бидний тархи оюуныг гадны хэрэгтэй хэрэггүй мэдээллээс цэвэрлэж байдаг тустай зүйл байдаг ажгуу. Хэрвээ хүн мартдаггүй байсан бол сайндаа л арван нас хүрээд үхнэ гэдгийг эрдэмтэд тогтоожээ. 

Ер нь энэ мэт байгалийн жам ёсны үзэгдэлд хатуу ширүүн, муйхар аргаар хандах нь төдийлөн зохистой хэрэг биш юм. Би байгалийн жам, насны эрхээр хараа муудаж байгаадаа баярладаг. Учир нь хараа муудсанаар тархины ачааллыг багасгаж тэр хэрээр тархи оюуныг хамгаалж байгаа ач тустай үйлдэл гэдгийг эрдэмтэд бас тогтоосон болохоор тэр. Энэ утгаар яваандаа сонсгол муудсан ч гэсэн би учиргүй шаналахгүй хэвийн сэтгэлзүйгээр л хандахыг хичээнэ. 

Нас ахиж байгаа хүнд шүд унах нь ч гэсэн бас л нэг ходоод гэдсийг хамгаалж байгаа байгалийн зохилдлогоот үзэгдэл болох нь та бүхэнд аяндаа ойлгогдоод ирэх байх аа. Муу нэртэй луу данстай ханиад томуу хүртэл хүний биед тустай өвчин гэдэг шүү. Ханиад тусахын хэрээр бие махбодод хорт хавдрын эс үржихээс сэргийлдэг эсрэг биет үүсэж байдаг гэнэм. Тийм болохоор нас бие гүйцсэн хүн жилдээ 2-3 удаа ханиад тусаж байх нь хэвийн бөгөөд ашигтай үзэгдэл байдаг гэнэ лээ. Харин 2-3 жилийн турш ханиад томуу халдахгүй байвал шинжилгээнд орчихвол зүгээр хэмээн саяхан гадаадын хэвлэл дээрээс уншсан туршлагаа та бүхэнтэйгээ хуваалцая. 

Манай зарим шинэ оюутан надаас «Багш аа! Үзсэн үгсээ мартаад байх юм. Яадаг билээ?» гэж асуух нь бий. Түүний хариуд би «Хэн чамайг битгий март гэсэн юм бэ? Уйлсаар уйлсаар хүн болдог. Майлсаар майлсаар мал болдог. Мартсаар мартсаар хэл сурдаг бус уу?» гэж хэлээд орхидог. Хоёр долоо хоногийн дараачаас эхлэн тэр асуулт дахин дуулдахаа больдог нь миний олонтоо дурдсан хэвийн сэтгэлзүй гээч зүйл үүссэн хэрэг юм байлгүй дээ.

Санал болгох

"Бахархалгүй" Монгол

Дахин нэг аавын хүү эх орныхоо манаанд яваад эргэж ирсэнгүй.  Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангид алба хааж байсан 21 настай цэрэг амь насаа алдсан хэрэг гарсан нь олон нийтийг бухимдуулж байна.

1 сарын өмнө
Хотын мартагдсан төслүүд "амилах" боломж нь БОНД

Жилээс жилд иргэдийнхээ ачааллыг дийлэхээ больж буй нийслэл хот   дэлхийн жишигт хүрэхийн тулд   мөнгөний амин чухал урсгалтай болох шаардлагатай нүүр тулж байна. Ингэхийн тулд хот санхүүгийн хувьд эрсдэлгүй бие даах нь чухал.

3 сарын өмнө
Гамшиг Туркээр дуусахгүй

Дэлхий нийтийг цочирдуулсан энэ байгалийн гамшиг бидэнд ч бас нүүрлэхийг үгүйсгэхгүй. Магадгүй энэ нь маш том сануулга болсон гэдгийг салбарын сайд ч бас хэллээ.

5 сарын өмнө
Нэр дэвшигчдийн ясыг нь цайтал шалгах хугацааг бидэнд өг

УИХ-ын 126 гишүүнтэй байх, 78-ыг нь тойргоос, 48-ыг нь намын жагсаалтаас сонгох Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг баталж, Ерөнхийлөгч гарын үсэг зурснаар Төрийн мэдээлэл сэтгүүлд хэвлэгдлээ. Өөрөөр хэлбэл, Үндсэн хуулийн өөрчлөлт Үндсэн хуулийн нэг хэсэг болж хүчин төгөлдөр боллоо. Ирэх 2024 оны сонгуулийн санал хураалтыг хуульд заасанчлан зургадугаар сарын 17-28-ны ажлын өдөр товлож таарна. Санал авах өдрөөс жилийн өмнө Сонгуулийг хуулийг өөрчилж болдоггүй тул УИХ ирэх долоо хоногт УИХ-ын сонгуулийн тухай хуулийг өөрчлөх нь ээ.

6 сарын өмнө