Физикийн салбарын Нобелийн шагналтнууд тодорлоо

2022 оны 10 сарын 52022-10-05
Физикийн салбарын Нобелийн шагналтнууд тодорлоо

Энэ оны Физикийн салбарын Нобелийн шагналын эздээр квант механикийн чиглэлээр судалгаа хийсэн Францын эрдэмтэн Ален Аспет, Америкийн физикч Жон Клаузер, Австрийн эрдэмтэн Антон Зейлингер нар тодорлоо.

Тэдэнд “Беллийн тэнцэтгэл бишийн зөрчлийг нотолсон сүлэлдсэн фотонууд бүхий туршилт хийснийх нь төлөө, мөн квант мэдээлэл зүйг хөгжүүлэхэд оруулсан хувь нэмрийг нь үнэлж" энэхүү нэр хүндтэй шагналыг олголоо гэж Шведийн эзэн хааны академийн Нобелийн хороо мэдэгджээ.

Жон Клаузер физикч Жон Беллийн санааг дэлгэрүүлж хөгжүүлсэн юм. Жон Белл квант-механикийн тогтолцооны төлөвийг тайлбарласан далд параметрүүд байгааг нотлох эсвэл үгүйсгэх хэд хэдэн туршилт хийх боломжтойг харуулжээ. Клаузер туршилтаараа Беллийн тэнцэтгэл биш (теорем) зөрчигдөж байгааг харуулсан бөгөөд энэ нь квант механикийг далд параметрүүдийг ашигласан онолоор сольж болохгүй гэсэн үг юм.

Ален Аспет нь Клаузерын туршилтын дараа үлдсэн далд параметрүүдийн оршин байх боломжтой зарим цоорхойг хааж, эх үүсвэрээс гарахаас өмнө сүлэлдсэн хос фотон дээр хэмжилтийн болзошгүй нөлөөллөөс сэргийлжээ.

Харин Антон Зейлингер сүлэлдсэн хос фотоныг хэрхэн ашиглаж болохыг судалж эхэлжээ. Түүний судалгааны баг квант төлөвийг нэг бөөмөөс нөгөө бөөм рүү хол зайд шилжүүлэх боломжтой квант телепортац хэмээх үзэгдлийг харуулсан байна. 

Өнгөрсөн онд Америкийн эрдэмтэн Сюкуро Манабе, Германы физикч Клаус Хассельман, Италийн эрдэмтэн Жоржио Паризи нар Физикийн салбарын шагналыг хүртсэн билээ. 

Италийн эрдэмтэн "атомоос гараг хүртэл физикийн систем дэх эмх замбараагүй байдал, хэлбэлзэл хэрхэн харилцан үйлчлэлцдэгийг нээснийхээ төлөө” хүртсэн бол Америк, Германы эрдэмтдэд “дэлхийн уур амьсгалын физик загварчлал, хувилбарын тоон дүн шинжилгээ, дэлхийн дулаарлын найдвартай урьдчилсан таамаглал гаргасных нь төлөө" энэхүү шагналыг олгожээ.

Санал болгох

Samsung Galaxy Z Flip5 б, Galaxy Z Fold5  загвар дэлхийн зах зээлд гайхагдлаа

Samsung Galaxy Z Flip5, Galaxy Z Fold5  загвар нь  нугардаг уян хатан, бат бөх чанараа дэлхийн зах зээлд гайхууллаа.

2 сарын өмнө
Блокчейн технологийг санал хураалтад ашиглах нь

Дэлхий дээрх 200 гаруй улсаас 167 нь ямар нэг хэмжээгээр “ардчилалтай” (бүрэн, хосолсон г.м) байна гэсэн статистик байдаг. Сонгууль нь ардчилсан шийдвэр гаргах үр дүнтэй арга хэрэгсэл болохын хувьд нийгмийн чухал үйл явц болоод удаж байна. Гэвч уламжлалт санал хураалтын үйл явц нь шударга ёс, тэгш байдал, оролцогчдын хүсэл зоригийг илэрхийлдэг эсэх нь эргэлзээ дагуулсаар ирсэн. Тэгвэл технологийн хөгжлийг дагаад гарч ирсэн блокчэйнд суурилсан санал хураалтын систем нь төвлөрсөн бус шинж чанартай тул зөв зохион байгуулж чадвал иргэдийн сонгуулийн санал хураалтад итгэх итгэлийг нэмэгдүүлэх, зохион байгуулалтын зардлыг бууруулах, сонгогчдын ирцийг нэмэгдүүлэх, хөндлөнгийн хяналтыг сайжруулах зэргээр уламжлалт санал хураалтын системийн дутагдалтай талуудыг нөхөх бүрэн боломжтой юм. Энэхүү технологийг ашиглан санал хураалт явуулах боломж Засгийн газрууд, улс төрийн институциуд, засаг захиргааны нэгжүүдээс эхлээд хоршоо, нээлттэй хувьцаат компани гэх мэт ардчилсан зарчмаар санал хураалт явуулж шийдвэр гаргадаг бүх нэгжүүдэд нээлттэй.

5 сарын өмнө
Япон, Нидерланд чипний хоригт нэгдлээ

Өнөөгийн байдлаар орчин үеийн дэвшилтэт хагас дамжуулагчийн үйлдвэрлэлд шаардлагатай боловсронгуй технологийн эх үүсвэр хязгаарлагдмал байдаг бөгөөд гол тоглогчид болох Япон, Нидерланд улсууд Хятад руу хийх экспортоо хязгаарлах болсноо зарлав. Ингэснээр Японы томоохон технологийн компаниудаас гадна Нидерландын хамгийн чухал компаниудын нэг болох ASML нэгдэж байгаа юм.

8 сарын өмнө