АНУ-ын эрдэмтэд халуун цөмийн урвалаар эрчим хүч гаргах чиглэлд дэвшил гаргаснаа зарлав

1
2022 оны 12 сарын 212022-12-21
АНУ-ын эрдэмтэд халуун цөмийн урвалаар эрчим хүч гаргах чиглэлд дэвшил гаргаснаа зарлав

Халуун цөмийн урвалыг ашиглан хязгааргүй, цэвэр эрчим хүч гаргах чиглэлд томоохон дэвшил гаргаснаа АНУ-ын эрдэмтэд зарлажээ.

Тухайлбал тэд урвалыг үүсгэхэд зарцуулснаасаа илүү их эрчим хүчийг гаргаж чадсан байна. Туршилтыг АНУ-ын Калифорни мужийн LLNL (Lawrence Livermore National Laboratory) лабораторид гүйцэтгэжээ.

“Энэ бол түүхэн амжилт. Сүүлийн 60 гаруй жилийн хугацаанд олон мянган хүний оруулсан хувь нэмрийн үр дүнд өнөөдөр бид энэ амжилтад хүрлээ” гэж тус лабораторийн захирал, доктор Ким Будил хэлсэн байна.

Халуун цөмийн урвал буюу цөмийн нэгдэх урвал нь нар болон бусад оддыг гэрэлтүүлж байдаг эрчим хүчний эх үүсвэр юм. Өөрөөр хэлбэл хүн төрөлхтөн дэлхий дээр нар бий болгохоор ажиллаж байна гэж хэлэхэд болно.

Цөмийн хуваагдах урвалыг ашиглан эрчим хүч гаргах аргыг өнөөдөр хүн төрөлхтөн хэрэглэдэг. Гэхдээ үүний үр дүнд урт хугацаанд цацраг ялгаруулдаг хортой хог хаягдал үүсэх аюултай юм.

Харин нэгдэх урвалаар богино настай цацраг идэвхт хаягдал үүсдэг тул хүлэмжийн хий ялгаруулалгүйгээр бараг хязгааргүй эрчим хүч үйлдвэрлэх боломжтой. Халуун цөмийн урвалаас эрчим хүч гаргахад тулгардаг хамгийн том бэрхшээл нь маш өндөр температур, даралтыг бий болгох юм.

Өнөөдрийг хүртэл үүнд зориулсан эрчим хүч нь гаргаж авах эрчим хүчний хэмжээнээсээ үргэлж өндөр байжээ.

Сүүлийн туршилтаар 15-20 данхтай ус буцалгах хэмжээний эрчим хүчийг халуун цөмийн урвалаар гаргаж чадсан байна. Гэхдээ энэ нь маш том амжилт бөгөөд ирээдүйн эрчим хүчний эх үүсвэрийг бий болгоход нэг алхам ойртож байна гэсэн үг юм.

LLNL лаборатори энэхүү туршилтдаа $3.5 тэрбумыг зарцуулжээ. Туршилтын үеэр жижиг капсултай устөрөгчийг 192 ширхэг лазерын үүсгүүрээр шарах замаар Цельсийн 100 сая хэм хүртэл халааж, дэлхийн агаар мандлын даралтаас 100 тэрбум дахин өндөр даралт үүсгэсэн байна.

Үүний үр дүнд капсул дотор устөрөгчийн атомууд нэгдэх урвал явагдаж, эрчим хүч ялгаруулж эхэлжээ. Гэхдээ халуун цөмийн урвалаар гаргаж авсан эрчим хүчийг амьдралд нэвтрүүлэхэд дахиад хэдэн арван жилийн судалгааны ажил шаардагдах гэнэ. Үүнд гол бэрхшээл нь зардлыг бууруулж, гаргах эрчим хүчний хэмжээг өсгөх юм байна. Энэ талаар цахилгаан станцын хэмжээний эрчим хүч үйлдвэрлэдэг болоход “дахиад цөөн арван жилийн хүчин чармайлт, их хэмжээний хөрөнгө оруулалт” шаардлагатай гэж доктор Будил дүгнэжээ.

Санал болгох

Япон, Нидерланд чипний хоригт нэгдлээ

Өнөөгийн байдлаар орчин үеийн дэвшилтэт хагас дамжуулагчийн үйлдвэрлэлд шаардлагатай боловсронгуй технологийн эх үүсвэр хязгаарлагдмал байдаг бөгөөд гол тоглогчид болох Япон, Нидерланд улсууд Хятад руу хийх экспортоо хязгаарлах болсноо зарлав. Ингэснээр Японы томоохон технологийн компаниудаас гадна Нидерландын хамгийн чухал компаниудын нэг болох ASML нэгдэж байгаа юм.

2 сарын өмнө
Хятад цахилгаан машины үйлдвэрлэлээрээ дэлхийд тэргүүлэв

Шинэ эрчим хүчний тээврийн хэрэгслийн борлуулалт 35 хувиар өсөж 9 саяд хүрнэ гэж 2023 онд таамаглаж байна. Шинэ эрчим хүчний машины борлуулалтыг нэмэгдүүлэх үүднээс хэрэглэгчдийг 2023 он хүртэл татвараас чөлөөлсөн юм.

2 сарын өмнө
Олон нийтийг төөрөгдөлд оруулах зэвсэг гэж юу вэ

Энэ зэвсгийг автократ дэглэмүүд гадаад улсуудын ардчиллыг сүйтгэх, дотоодын үзэл бодлыг дарах хэрэгсэл болгож байгаа бөгөөд энэ чиглэлд ОХУ, БНХАУ тэргүүлж байна. ОХУ-ын хувьд АНУ-ын 2016 оны сонгуульд нөлөөлж, Зүүн Европ, Украинд худал мэдээллийн ажиллагаа зохион байгуулсаар байгаа. Цаашид НАТО-гийн гишүүн орнуудад чиглэсэн нөлөөллийн шинэ ажиллагаагаа идэвхжүүлж байна. 2023 онд болох Польшийн парламентын сонгууль үүний эхний бай болох нь тодорхой. Бээжингийн хувьд төрөл бүрийн мэдрэгч, хөдөлгөөнт техник хэрэгсэл, нүүр таних технологиудыг ашиглан иргэдийнхээ хөдөлгөөн, үйл ажиллагаа, харилцаа холбоог хянаад явж байгаа. Цаашид өөрийн нийгмээ хянах, тагнах үйл ажиллагааг чангатгахад шинэ технологиудыг ашиглах төдийгүй нийгмийн сүлжээнд суртал ухуулга цацах, гадаад дах Хятадаар ярьдаг хүмүүст нөлөөлөх, айлгахад ашиглахаар байна.

2 сарын өмнө
Украинд АНУ-аас олгож буй патриот агаарын довтолгооноос хамгаалах систем

Патриот нь нисэх онгоц, далавчит пуужин, ойрын зайн баллистик пуужингийн эсрэг газар-агаар ангиллын залуурт пуужингийн систем бөгөөд 1980-аад оноос ашиглаж ирсэн. Тухайлбал, байг илрүүлж, мөрдөх радар; холбоо, харилцааны хэрэгсэл; удирдлага, хяналтын станц; пуужин харвах суурь гэсэн дөрвөн үндсэн багцаас бүрдэх харилцан уялдсан, аюулгүй, нэгдмэл, хөдөлгөөнт систем аж. 

3 сарын өмнө