Монголын Үндэсний музей жуулчдын хөлд дарагдаж байна. Тус музейд монголчуудын зан заншил, шашин, өв соёл, түүхийн улбаа болсон бөө мөргөлийн хувцас, эдлэл хэрэгслийг дэлгэсэн нь ийнхүү гадаадынхны нүдийг хужирлажээ.
Өнөөдрөөс үзэгчдийн хүртээл болж буй “Монгол бөө түүний засал, уламжлалт анагаах ухаан” сэдэвт тусгай үзэсгэлэнд 39 дэсийн 145 ширхэг үзмэрийг толилуулж буй. Шилэн хоргонд Монгол, Баяд, Буриад, Дархад, Үзэмчин угсаатан бөөгийн гэрэл зураг, хувцас хэрэглэл иж бүрнээр нь залжээ.
XX зууны дунд үед тооцогдох дуулга, дээл, гутал, цалам, зан үйлийн хэрэгсэл нь Гүртэн чойжин ламын хувцас бөгөөд онцлох үзмэрийн нэг аж. Үүний дотор цамын зан үйлд хэрэглэгдэх лянганы багаж бүхий шармал, төмөр, модон эдлэл, толь, дуулга нь сүрдэм.
Түүнчлэн Дархад бөөгийн хувцас эдлэл хэрэглэл иж бүрнээр нь дэлгэсэн байх бөгөөд Хөвсгөл аймгийн Баянзүрх, Улаан-уул, Ханх, Ринченлхүмбэ сумын нутагт явуулсан С.Бадамхатан, Ц.Гочоо нарын судалгааны цуглуулга гэж тайлбарт нь дурджээ. Энэ нь 1959-1963 оны хооронд аж.
Дээл хуягтай зэрэгцүүлэн оргой малгайнууд нь хамт дэлгэж. Өд, даав, явуу зэрэг багтсан байх бөгөөд XX зууд хамаарч буйг тайлбарт шигтгэжээ. Хийц загвар ч өөр хоорондоо адилгүй.
Мөн төвөд хэлээр бичсэн даян дээрхийн бөөгийн тахилга судар, хэц хэнгэрэг, илд түүхэн гэрэл зураг зэргийг дурдахгүй өнгөрч болохгүй. Үзэсгэлэнд Монголын Үндэсний музей болон Кембрижийн Археологи-Антропологийн музейд хадгалагдаж буй Этил Жон Линдгрений Монгол болон Манжуурт хийсэн бөөгийн судалгааны материалыг ч бас дэлгэжээ.
Танхим дүүрэн хүмүүсийн дийлэнх нь жуулчид. Тэд айраг цагаан идээ сонирхож бөөгийн эдлэл хэрэглэл бүхий ховор нандин үзмэрүүд анхаарлыг нь татаж байгаа нь элт байлаа.
Нэн ялангуяа гэрэл зураг түүх өгүүлэх аж. Энэхүү үзэсгэлэнг жуулчдад зориулсан төдийгүй хүүхэд залууст танин мэдэхүйн чухал ач холбогдолтой гэдгийг музейн зүгээс онцлов.
ҮЗЭСГЭЛЭНГЭЭР СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮНГ ТОЛИЛУУЛЖ БАЙНА
Монголын Үндэснийн музейн Боловсрол, Олон нийтийн хөтөлбөр, маркетингийн албаны дарга Ц.Оюунхишиг
-Үзэсгэлэнгийн гол зорилго нь олон зуун жил хил залгаа оршин буй нүүдэлчдийн дунд хүчтэй оршсоор байгаа бөөгийн эмнэл засал болон анагаах ухааны уламжлалыг харьцуулан судлах, соёлын ялгаатай тал, нийтлэг өвийг угсаатны зүйн үүднээс судалсан үр дүнг нийтэд дэлгэж байна гэв.
Б.ЦЭЦЭГ
