Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Б.Булган гэдэг хүнийг Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдоржтой хийх ээлжит тулааныхаа зэвсгээр сонгож авчээ. Гэвч энэ зэвсэг ир муутай юм. Ирлэж ирлэж ийм л ир оруулаа байлгүй. Л.Оюун-Эрдэнэ өөрийгөө уран мэхийг уралдуулан, Ц.Элбэгдоржийн сул талыг нь олж, сүрхий самбаатай тулалдаж байгаа гэж бодож суугаа биз. Ард түмний хувьд бол түүний тулаанд үзүүштэй юм алга. МАН-ын өнөө л хуучин мэх, танил арга байв.

Тойргуудыг томруулсан учир царцааны нүүдэл зохион байгуулах нь зардал өндөртэй, зовлон ихтэй ажил. Гэвч үүнийг царцаачид тоохгүй бололтой. Нэгэнт тэжээсэн царцаагаа яаж ийгээд ашиглаж л таарна л даа. Харин ч царцааныхаа тоог богино хугацаанд эрчимтэй үржүүлэх, нүүдлийг яаралтай зохион байгуулахад анхаарч байгаа сурагтай. Даргын дэмжлэгтэй, бат ар талтай, бэлэн мөнгөтэй горилогсод царцаагаа нүүлгэж эхэлсэн бол бусад нь байдлыг ажиглан, тойрог хүлээж сууна.

Сүүлийн өдрүүдэд гурилын асуудлаар нийгмийг хувааж талцуулсан, үл ойлголцол үүсгэсэн үйл явдлыг Монгол улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан (МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга) хэвлэл мэдээллээр сонгуулийн пиар идэвхтэй хийж байгаа билээ. Түүний олон нийтэд ор үндэслэлгүй худал тоо баримтууд цацаж УИХ-ын гишүүдийг хууран мэхэлж, өөрийн санаачилсан хуулиа батлуулах гэж улайран зүтгэж буй явдлыг няцаах үүднээс бодит тоо, тооцоолол бүхий дараах тайлбарыг хийх нь зүйтэй гэж үзэж энэхүү нийтлэлийг бичлээ.

Ээлт наран эргэдгээрээ эргэж Хөх тэнгэрт хүржигнээд байдаг Хүч ихтэй хөх луу жил морилон ирлээ. Оддын зурхайн сарны буюу Билгийн /Жарны/ тоолол эхэлсэн цагаас луу жил 82 удаа тохиож, энэ удаа 17 дугаар жарны Хилэнт эх хэмээх модон луу жил хөх луу өдрөөр орчиж эхэллээ. Эртний монгол цагалбар нь анхандаа нарны тоололд үндэслэж байв. Үүнийг Улирлын тоолол ч гэдэг. Улирлын тооллыг 1211 онд өөрчлөн шинэчилсэн түүхтэй. Цагаан сарыг өдөр, шөнө тэнцдэг гуравдугаар сард тэмдэглэж байсан баримт бий. Улмаар 1282 онд Хубилай хаан Хятадын уламжлалт цаг тооллыг шинэчилж, энэ тоололдоо өөрийн эх нутаг Монголыг ч хамруулсан байдаг. Үүнийг сарны тоолол буюу хятадын шар зурхай гэдэг. Энэ үеэс монгол нутагт ихэвчлэн хоёрдугаар сараас буюу хавар шинэ жилийг эхлүүлэх өөрчлөлт хийгдэж, сарын нэрийг амьтнаар нэрлэх болжээ.

Нүүрсийг биржээр арилжиж эхэлснээс хойш өнгөрсөн 2023 оны аравдугаар сараас тухайн өдрийн арилжааны үнээс АМНАТ авч эхэлсэн. Энэ нь олон улсын биржийн үнээр тооцож, хэт өндөр, хөөстэй татвар авдаг гэх гомдлыг багасгажээ.

“Ээж биднийг огт хайхардаггүй. Ааваас салж өөр хүнтэй сууснаас хойш биднийг дандаа орхиж явна. Түүнийг эзгүй хойгуур бид хойд аавын ширүүн харц, муухай үйлдлээс үргэдэг болсон юм л даа. Тэр их муу хүн. Намайг дүүтэй  хамт хүчиндсэн учраас зугтаад явчихмаар байна. Би асрамжийн  газарт очно” хэмээн хоолой зангируулан ихэр татан уйлах охиныг "С" гэе. Түүнд болон түүний бяцхан дүүд тохиолдсон аймшигт бас харуусалт явдлын талаар сэрэмжлүүлэн сурвалжилсан юм

Од болж тэнгэрт харвасан ч  бусдыг аврахын төлөө явсан түүний  сайхан сэтгэл, тусч зан, ач гавьяа сүүн цацал шиг. Э.Энхболдыг бид удам дамжсан ГАЛ СӨНӨӨГЧ гэдгээр нь мэдэх болжээ.

Дахин нэг аавын хүү эх орныхоо манаанд яваад эргэж ирсэнгүй.  Зэвсэгт хүчний 326 дугаар ангид алба хааж байсан 21 настай цэрэг амь насаа алдсан хэрэг гарсан нь олон нийтийг бухимдуулж байна.

Жилээс жилд иргэдийнхээ ачааллыг дийлэхээ больж буй нийслэл хот   дэлхийн жишигт хүрэхийн тулд   мөнгөний амин чухал урсгалтай болох шаардлагатай нүүр тулж байна. Ингэхийн тулд хот санхүүгийн хувьд эрсдэлгүй бие даах нь чухал.

Дэлхий нийтийг цочирдуулсан энэ байгалийн гамшиг бидэнд ч бас нүүрлэхийг үгүйсгэхгүй. Магадгүй энэ нь маш том сануулга болсон гэдгийг салбарын сайд ч бас хэллээ.