-Монголын Оюутолгой 11-т орж байна-
Энэ долоо хоногт Лондонд зэсийн үнэ сүүлийн 16 сарын шинэ дээд амжилтдаа хүрлээ. BHP дэлхийн зэсийн эрэлт жилд дор хаяж нэг сая тонноор өсөж, одоогийн 33 сая тонн байгаа үйлдвэрлэлээс 2050 он гэхэд 50 сая тоннд хүрнэ гэж таамаглаж байна. АНУ-ын Геологийн албанаас гаргасан судалгаагаар зэсийн эрэлт хэрэгцээ өсч байгаа учраас энэ бүтээгдэхүүний хямралаас зайлсхийхийн тулд нийлүүлэлт хоёр дахин өсөх ёстой хэмээн дүгнэжээ.
Монголын Оюу толгой топ 20 зэс олборлогч уурхайн 11-т жагсавэ. Рио Тинто Монголын Засгийн газрын эзэмшдэг Оюутолгой 6-р сарын 30 хүртэл 152,000 тонн зэс олборлосон. 2028-2036 онд дунджаар 500,000 тонн зэс нийлүүлнэ гэж мэдэгдэв.
Дэлхийн томоохон уурхайнуудын зарим нь үйлдвэрлэлийн доголдолтой тулгараад байна. Грасбергийн үйл ажиллагаа зогссон нь энэ онд зах зээлээ алдаж болзошгүй байгааг Goldman Sachs-ийн шинжээчид үзжээ.

1.Эскондида
Чили дэх Escondida нь BHP, Rio Tinto Mitsubishi, Nippon Mining нарын хамтарсан компани. 680,500 тонн зэсийн металл үйлдвэрлэж байна. Escondida нь дэлхийн хамгийн том зэсийн уурхайг удаан хугацаанд эрэмбэлсээр ирсэн.
2.Грасберг
Freeport-McMoRan болон Индонезийн төрийн өмчит Persero компанитай хамтран эзэмшдэг Индонезийн Грасберг уурхайгаас 297,103 тонн зэс олборлосон. Грасбергийн уурхайн олборлолт есдүгээр сарын 8-наас хойш 800 мянган тн шавар нурж, долоон ажилчин амиа алдсаны дараа олборлолт зогссон.
3.Камоа-Какула
Бүгд Найрамдах Ардчилсан Конго Улсад Айвенхоу Майнз, Зижин Майнинг, Кристал Ривер болон БНАКУ-ын Засгийн газрын хамтран эзэмшдэг Камоа-Какула цогцолбороос 245,129 тонн нүүрс олборлосон байна. Тавдугаар сарын 18-нд газар хөдөлсний улмаас гүний уурхай үерт автаж Айвенхоу компани Камоа-Какула дахь үйл ажиллагаагаа гурван долоо хоногийн турш зогсоосон.
4.Буэнависта
Мексик дэх Southern Copper компанийн эзэмшиж буй Буэнависта нь 207,473 тонн олборлолтоор дөрөвдүгээрт бичигддэг. АНУ-ын хилээс өмнө зүгт 22 милийн зайд орших уг газарт 1899 оноос хойш тасралтгүй зэс олборлож байжээ.
5.Серро Верде
Перу дахь Cerro Verde, Freeport-McMohRan, Sumitomo болон Buenaventura нарын хамтарсан үйлдвэр 193,320 тонн ктн зэс олборлосон.
6.Коллахуаси
Glencore, Anglo American, Mitsui нарын хамтран эзэмшдэг Чили дэх Collahuasi компани 189,600 тонн үйлдвэрлэсэн.
7.Эль Тениенте
Чили улсын зэс олборлогч Коделкогийн дэлхийн хамгийн том далд зэсийн уурхай El Teniente 172,000 тонн олборлосон байна. Долдугаар сарын сүүлээр болсон 4.2 баллын газар хөдлөлтийн улмаас 20,000-30,000 тоннын алдагдалд хүрсэн. Нуралтын улмаас Эль Тениенте олон өдрийн турш зогссон .
8.Quellaveco
Anglo American болон Mitsubishi-ийн хамтран эзэмшдэг Перугийн Quellaveco компани 156,600 тонн зэсийн металл олборложээ. Энэ жил Англо уурхайдаа ойролцоогоор 26 сая ам.долларын шинэчлэл хийхээр төлөвлөж байгаагаа зарлалаа.
9.Антамина
BHP, Glencore, Teck, Mitsubishi компаниудын хамтран эзэмшдэг Перу дахь Antamina компани 2025 онд 154,369 тонн үйлдвэрлэсэн. Антаминагийн операторууд ирэх онд зэсийн гарц бараг 20 хувиар нэмнэ гэсэн таамаг байна.
10.Моренси
Freeport-McMohRan, Sumitomo нарын эзэмшдэг Аризона дахь Моренси уурхай 152,458 тонн олборлосон. Уурхай нь урт удаан түүхтэй: 1871 онд Longfellow Mining компани далд уурхайн хэлбэрээр үүсгэн байгуулж, 1937 онд Фелпс Додж корпораци ил уурхай болгон хувиргасан.
11.Оюу толгой
Рио Тинто (мөн Монголын засгийн газар)-ын эзэмшдэг Оюутолгой 6-р сарын 30 хүртэл 152,000 тонн олборлосон. Оюутолгойн олборлолт 2028-2036 онд дунджаар 500,000 тонн зэс нийлүүлэхээр байна гэж мэдэгджээ.
12.Лос Пеламбрес
Антофагаста, JX Metals Mitsubishi, Marubeni нарын хамтарсан Чили дэх Лос Пеламбрес компани энэ хугацаанд 143,200 тонн зэс үйлдвэрлэсэн. Есдүгээр сард үйлдвэрчний эвлэл гэрээний саналаас татгалзаж, цаашдын хэлэлцээ амжилтгүй болбол ажил хаялт зарлахаа мэдэгдсэн.
13.Спенс
Чили дэх BHP-ийн дангаараа эзэмшдэг Спенс уурхай 2025 оны эхний хагаст 141,300 тонн олборлосон.
14.Радомиро Томич
Чили дэх Codelco компанийн Radomiro Tomic уурхай 2025 онд 139,200 үйлдвэрлэсэн. Өнгөрсөн жил Радомиро Томик компанийн ажилчдыг төлөөлж байгаа үйлдвэрчний эвлэлтэй 3 жилийн хамтын гэрээг шинэчлэн байгуулснаар маргаан эцэслэв.
15.Токепала
Перу дахь Southern Copper компанийн Токепала уурхай 128,503 тонн олборлосон. Арван жилийн өмнө Southern Copper уурхайн өргөтгөлийн ажилд 1,2 тэрбум ам.доллар зарцуулсан.
16.Олимпийн далан
Өмнөд Австрали дахь BHP-ийн Olympic Dam зэсийн уурхай 117,000 тонн металл үйлдвэрлэжээ. Өнгөрсөн долоо хоногт дэлхийн шилдэг уурхайчин Олимпийн далангийн зэс, алт, ураны цогцолборт 840 сая австрали долларын хөрөнгө оруулалт хийхээ зарлав.
17.Чукикамата
Коделкогийн Чукикамата уурхай 115,300 тонн олборлосон.
18.Салобо
Бразилийн Пара муж дахь Валегийн Салобо уурхай 102,800 тонн зэс олборлосон. Өнгөрсөн жил боловсруулах үйлдвэрт гарсан галын улмаас нэг сарын хугацаатай түр зогссоны дараа үйл ажиллагаагаа сэргээсэн.
19.Иса уул
Glencore компанийн эзэмшдэг Австралийн Квинсланд дахь Иса уулын уурхай 98,900 тонн зэс металл үйлдвэрлэсэн. Долдугаар сард Glencore нь Иса уулан дахь сүүлийн хоёр зэсийн уурхайгаа хаасан..
20.Quebrada Blanca
Teck, Sumitomo, Codelco компаниудын эзэмшдэг Чили дэх Quebrada Blanca нь 95,000 тонн олборлосон.
Эх сурвалж Mining.com