Артрит ба артроз нь үе мөчний үйл ажиллагааны алдагдалтай холбоотой өвчин юм. Өвчин нь хэр ялгаатай, хэрхэн илэрдэг, эдгээр өвчнийг эмчлэхэд ямар ялгаатай болох, үе мөчний эрүүл мэндийг бүрэн хадгалах арга зам байдаг уу гэсэн сэдвээр ортопедист-гэмтлийн эмч Андрей Карданов Gazeta.Ru-д ярьжээ.

Артрит ба артроз ялгаа

Ихэнх хүн артроз ба артрит нь ижил төстэй үе мөчний асуудал гэсэн ойлголттой байдаг. Эдгээр өвчин нь үе мөчинд нөлөөлдөг боловч шалтгаан, шинж тэмдгүүд нь огт өөр байдаг.

Артрит бол үений үрэвсэлт өвчин юм. Үе мөчний үрэвсэл нь үрэвслээс шалтгаалж өөр өөр байдаг (ревматоид, псориатик, тулай артрит болон бусад).

Харин Артроз нь дегенератив-дистрофик буюу үе мөчний эвдрэл юм.

Артроз нь анхдагч, гэмтлийн дараах, хоёрдогч гэж байдаг тухай Анагаахын шинжлэх ухааны доктор, Европын эрүүл мэндийн төвийн ортопед гэмтлийн эмч Андрей Карданов Gazeta.Ru-д ярьжээ.

Артрит нь аутоиммун өвчин, дархлааны эсүүд бие махбодод халдах, гэмтэл, халдвар, дааврын эмгэг, бодисын солилцооны үйл ажиллагааны доголдол зэргээс үүдэлтэй. Үүнээс гадна өвчин нь биеийн бусад системд нөлөөлж болно.

Артрозын үед үе мөчний эмгэг өөрчлөлт нь үрэвсэл биш, харин байгалийн элэгдлээс үүдэлтэй байдаг. Энэ нь үе мөчний ачаалал ихсэх, бие махбодын хөгшрөлт, түүнчлэн үе мөчний хэт их ачаалалтай үед нурууны муруйлтаас болж тэнхлэгийн ачаалал алдагдах зэргээс шалтгаална. Заримдаа үе мөчний үрэвсэлтэй өвчний хоёр, гуравдугаар үе шатанд мөгөөрсийг бүхэлд нь хамарсан үрэвсэлт үйл явц үүсдэг.

“Системийн өвчтэй хүмүүс үе мөчний үрэвсэл артрит үүсэх эрсдэлтэй байдаг. Эдгээр нь тулай, псориаз, анкилозын спондилит болон бусад өвчин юм. Харин артроз ихэвчлэн удамшлын хүчин зүйл эсвэл яс, үе мөчний гэмтэл юм.

Насны хүчин зүйл

“Эдгээр эмгэгийн гол ялгаануудын нэг нь нас. Ихэнх тохиолдолд артроз нь 60-аас дээш насны хүмүүст оношлогддог. Артрит нь хэнд ч тохиолдож болно. “Үрэвсэлт өвчин үүсэх нь үрэвслийн шалтгаантай. Бага насны хүүхэд ч гэсэн ревматоид артриттай байж болно. Өвчин нь аутоиммун шинж чанартай бөгөөд бие өөрийн эд эсийн эсрэг эсрэг бие үүсгэдэг гэсэн үг юм. Эдгээр эсрэг биетүүдэд удаан хугацаагаар өртсөний үр дүнд эд эсийг устгах, үрэвсэл үүсдэг. Мөн тулай артрит нь өндөр настан, жишээлбэл, 50 наснаас хойш илэрдэг. Тулай өвчний үед бодисын солилцоо өөрчлөгдөж, улмаар биеийн янз бүрийн эд эсэд уратын талстууд хуримтлагддаг. Энэ үзэгдэл нь шээсний хүчлийн хуримтлал, бөөрөөр ялгарах хэмжээ буурахад суурилж, цусан дахь шээсний хүчлийн концентраци нэмэгдэхэд хүргэдэг.

Шинж тэмдэг

“Артроз ба артрит нь нийтлэг шинж тэмдэгтэй байдаг. Гол шинж тэмдэг нь үе мөчний өвдөлт. Түүнчлэн өвчний үед үе мөчний эргэн тойронд арьс хавагнах, улайна. Үүнээс гадна байнгын ядрах мэдрэмжтэй байдаг. “Артирт, артроз нь үргэлж хөдөл үед өвдөхийг хэлдэг. Энэ тохиолдолд артрит нь үргэлж цочмог шинж чанартай байдаг. Хавагнана, ихэвчлэн нэг буюу хэд хэдэн үе мөчний хэсэгт арьсны улайлт, тэр хэсэгтээ ерөнхийдөө арьс халуун байдаг. Хавдах, улайлт, өвдөлт, халуурах хэлбэрээр үе мөчний үрэвслийн шинж тэмдэг илэрвэл ревматологичдод очих шалтгаан болдог бөгөөд  шаардлагатай шинжилгээг өгөх болно. Хэрэв үе мөч өвдөж байгаа боловч өөр шинж тэмдэг илрээгүй бол та ортопед гэмтлийн эмчтэй холбоо барьж, рентген зураг авах хэрэгтэй” гэж эмч хэлэв.

Эмчилгээ

Бактерийн халдвараас үүдэлтэй үе мөчний үрэвсэл нь антибиотик, өвдөлт намдаах эмээр эмчилдэг. Ревматоид артритыг эмчлэх нь кортикостероид, стероид бус үрэвслийн эсрэг эм, өвдөлт намдаах эм хэрэглэнэ. Бие махбодод сөрөг нөлөө үзүүлдэг тул эдгээр эмийг хэрэглэх нь ревматологичтой тогтмол зөвлөлдөх шаардлагатай байдаг.

Артрозын эмчилгээ нь ихэвчлэн мөгөөрсний эдийг нөхөн сэргээхэд оршино. Үүний тулд үе мөчний мөгөөрсийг барих, шинэчлэхэд шаардлагатай бодис агуулсан хондропротектор ашигладаг. Шаардлагатай бол стероид бус үрэвслийн эсрэг эмүүд, кортикостероидууд, өвдөлт намдаах эмүүдийг тос, гель хэлбэрээр хэрэглэнэ. Нарийвчилсан тохиолдолд мэс заслын эмчилгээний аргыг хэрэглэдэг.

“Ревматологич нар шалтгааныг олж тогтоох, үнэн зөв оношлох, үе мөчний өвчний эмчилгээг зааж өгөхөд тусалдаг. Ортопедийн эмч нар артрозын эмчилгээг зааж өгдөг. Хэрэв эмийн эмчилгээ үр дүнгүй бол мөчний үйл ажиллагаа муудаж эхэлбэл мэс заслын эмчилгээг хийдэг” гэж эмч хэлэв.

Урьдчилан сэргийлэх

Артрит янз бүрийн шалтгаантай байдаг тул урьдчилан сэргийлэх тусгай арга байхгүй. “Ихэнхдээ артрит нь үндсэн өвчний зөвхөн нэг илрэл юм. Тиймээс хамгийн чухал зүйл бол үрэвслийн анхны шинж тэмдгүүдийг үл тоомсорлож болохгүй. Харин артроз бол хяналт тавих боломжтой өвчин юм. Бидний жин, биеийн байдал, биеийн хөдөлгөөн нь зөвхөн биднээс хамаардаг. Тогтмол биеийн тамирын дасгал хөдөлгөөн, тэнцвэртэй хооллолт, хангалттай хэмжээний ус уух, тамхи татахаа болих нь бидний үе мөчний эрүүл мэндэд маш сайн тусалдаг” гэж эмч дүгнэв.

З.Батцэцэг