Сүүлийн үед Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах төсөлтэй холбоотой мэдээллүүд олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслүүдээр гарч байгаагийн нэг нь тус үйлдвэр барих газар нь усны нөөцтэй эсэх тухай юм. Энэ асуудлаар Усны газрын дарга З.Батбаяраас тодруулга мэдээлэл авлаа.
–Газрын тос боловсруулах үйлдвэр нь Дорноговь аймгийн Алтанширээ сумын нутагт баригдаж байгаа. Харин тус үйлдвэр баригдаж буй байршилд усны нөөц хангалттай байгаа юу?
-Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн хувьд үйлдвэртэй хамгийн ойр усны нөөц тогтоогдсон хэсэг бол Бор хөөвөрийн говь юм. 2012 болон 2014 онд тухайн үеийн БОАЯЖ-ны Усны нөөцийн зөвлөлөөр батлагдсан нөөцөөр бол Бор хөөвөрийн говийн газрын гүний усны хэмжээ нь 323 л/с юм. Харин Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулагдаж, үйл ажиллагаа явуулахад 116 л/с буюу жилд 3 сая орчим мкуб ус хэрэглэх тооцоотой байна.
–Тэгэхээр үйлдвэрийн үйл ажиллагаа уснаас болж доголдохгүй гэж ойлгож болох уу?
-Газрын доорх усны нөөцийг A, B, C буюу баталгаат нөөц, бодит нөөц, боломжит нөөц гэсэн 3 зэрэглэлээр тогтоодог. Бор хөөвөрийн говьд B+C буюу бодит нөөц, боломжит нөөц тогтоогдсон гэсэн үг. ГТБҮ-ийн хэрэглээ нь 116 л/с, усны нөөцийн хэмжээ нь 323 л/с байгаа учраас усны хувьд асуудалгүй гэж хэлж болно. Өөрөөр хэлбэл, тогтоогдсон нөөцийн 30 хувь нь энэ үйлдвэрт ашиглагдахаар байна.
-Үйлдвэр энэ усны нөөцийг хэдэн жил ашиглах боломжтой вэ?
-Газрын доорх усны нөөцийн хэрэглээг 20-25 жилийн хугацаанд тогтоосон хэмжээнээс хэтрүүлэхгүйгээр ашиглаж болно гэсэн үндэслэлээр тогтоодог. Өөрөөр хэлбэл, тухайн үйлдвэрийг ашиглалтад орж, үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн даруйд жил бүр Усны газраас ус ашиглах дүгнэлт гарган ажиллана. Ингэхдээ мониторингийн цооногийн судалгаа хийж, газрын доорх усны хэмжээнд бууралт ажиглагдсан тохиолдолд усны орд газрууд дээр нөөцийн тодотгол хийх болно.
–Үйлдвэр газрын гүнийн ус ашиглалт тал дээр хариуцлагатай ажиллах ёстой болох нь ээ?
-Тийм. Аливаа төсөл хэрэгжих гол үндэс нь усны асуудал байдаг. Нөөц байлаа гээд усан дээр ямар ч асуудал үүсэхгүй, бүх зүйл жин тан гэж хэзээ ч хэлж болохгүй. Тиймээс бидний зүгээс ус хэрэглэгч бүрийг усны дахин ашиглалтаа нэмэгдүүлэх арга техник, технологио сайжруулж, хур борооны ус цуглуулах, гадаргын ус нэмэгдүүлэх шаардлагыг үргэлж тавьсаар ирсэн. Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн хувьд, хэрэглэх усны 70-80 хувийг дахин ашиглах концепцтой байгаа. Хэрэв Бор хөөвөрийн говийн усны нөөц огцом буурах нөхцөл байдал ажиглагдвал усны хэрэглээндээ сайжруулалт хийж, ус дахин ашиглалтаа нэмэгдүүлэх шаардлагыг бид тавих болно.