<p><em>Ааштай, эзэрхэг ДеМаркус Казинс Монголд ирээд хоёр долоо хоногийн хугацаа өнгөрч байна. Гуравдугаар сарын 14-ний Баасан гараг оройн 19:00 цаг болж байна. “</em><em>UG Arena</em><em>” хүмүүсийн хөлд дарагджээ. Учир нь 20:30-аас цагтаа НБА-д цалгиж явсан, олимпын аварга ДеМаркус Казинс тоглох тул түүнийг үзэх гэсэн хүмүүс ордныг битүү дүүргэв.</em></p> <p><em>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; “</em><em>Boogie</em><em>” хочит Казинс “Сэлэнгэ бодонс” багтай нэгдэж, 4 тоглолтод оролцохдоо нийт 99 оноо, 52 бөмбөг таслалт, 15 оновчтой дамжуулалт, 12 хаалт дунджилаад байна. НБА-ын тамирчин манай улсад ирснээр дан ганц сагсан бөмбөг төдийгүй Дэлхийд Монгол улсыг сурталчилж байна. Тиймээс бид энэхүү алдартай, супер одыг өөрийн улсдаа авчирсан “Сэлэнгэ бодонс” багийн эзэн Л.Наранбаатартай тоглолтын өмнө цөөн хором ярилцлаа.</em></p> <p>&#8211; <strong>Дэлхийн том од, НБА-ын тамирчин ДеМаркус Казинс Монголд ирээд багагүй хугацаа өнгөрлөө. Яг өнөөдөр “</strong><strong>UG Arena</strong><strong>”-д түүнийг харахаар ирсэн хүн маш олон байна. Бүх тасалбар зарагдаж дууссан байна.</strong> <strong>Казинсыг Монголд авч ирэхэд хэдий хэр хугацаа зарцуулсан бэ. Гэрээ, хэлцэл хийхэд хэр байсан бэ?</strong></p> <p>&nbsp;&nbsp; Мэдээж хэлцэл хийхэд амаргүй байсан. Гэхдээ хэлцэл амжилттай болж, энэ том хүн Монголд ирэхэд “Сэлэнгэ бодонс” багаас илүүтэй, Монголын сагсан бөмбөгийн хөгжил нөлөө үзүүлсэн. Яагаад гэвэл, нэгдүгээрт манай улс 3х3 сагсан бөмбөгөөр Дэлхийд алдартай. Топ-10 дотор эрэгтэй, эмэгтэй баг маань багтаж буй. Эмэгтэй тамирчдаас Сэлэнгэ аймгаас гаралтай Б.Ариунцэцэг топ-1, 2-т явж байна. “Улаанбаатар ММС-Энержи” баг түүхэн дээд амжилтуудыг тогтоосон.</p> <p>Хоёрдугаарт, Азийн аварга шалгаруулах тэмцээний урьдчилсан шатны тоглолтуудад манай улсын шигшээ баг сайн амжилт гаргалаа. Сагсан бөмбөгийн холбооны менежмент зөв яваад, Үндэсний дээд лигийн нэр хүнд Ази тивд өсөж байна. Ингээд Казинс Монголыг өмнө нь оролдоогүй сагсан бөмбөгийн арал байж магадгүй гэж итгэж найдсаны үндсэн дээр ирж байгаа юм.</p> <p>&nbsp;&nbsp; Казинс ирснээр Монголыг Дэлхийд таниулж байна. Үнэхээр таниулж байна. Монгол гэж ийм улс байдаг юм, сагсан бөмбөгийн спорт нь ингэж хөгжсөн, “UG Arena” гээд гоё ордонтой, сагсан бөмбөг хүмүүсийн амьдралынх нь нэг хэсэг болчихсон гэдгийг ойлгуулж байгаа. <strong>Казинс манайхыг ийм гэж төсөөлөө ч үгүй байсан гэсэн.</strong></p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Гэхдээ ийм гэдгийг ойлгуулахад манай сагсан бөмбөгийн үе үеийн тамирчид, дасгалжуулагчид, холбооныхон гээд олон хүний хичээл, зүтгэл нөлөөлж, өнөөдрийн үр дүн гарч байгаа юм. Монголын сагсан бөмбөгийн, залуучуудын ирээдүй сайхан байна.</p> <figure class="wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped wp-block-gallery-1 is-layout-flex wp-block-gallery-is-layout-flex"> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="683" data-id="85156" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481105619_620225487647330_5606347185826235583_n-1024x683.jpg" alt="" class="wp-image-85156" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481105619_620225487647330_5606347185826235583_n-1024x683.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481105619_620225487647330_5606347185826235583_n-300x200.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481105619_620225487647330_5606347185826235583_n-768x512.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481105619_620225487647330_5606347185826235583_n-1536x1025.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481105619_620225487647330_5606347185826235583_n.jpg 2048w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="683" data-id="85157" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481769056_620260294310516_1274194893667016659_n-1024x683.jpg" alt="" class="wp-image-85157" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481769056_620260294310516_1274194893667016659_n-1024x683.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481769056_620260294310516_1274194893667016659_n-300x200.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481769056_620260294310516_1274194893667016659_n-768x512.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481769056_620260294310516_1274194893667016659_n-1536x1024.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/481769056_620260294310516_1274194893667016659_n.jpg 2048w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="683" data-id="85158" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483098699_622918620711350_2449865116668317990_n-1024x683.jpg" alt="" class="wp-image-85158" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483098699_622918620711350_2449865116668317990_n-1024x683.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483098699_622918620711350_2449865116668317990_n-300x200.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483098699_622918620711350_2449865116668317990_n-768x512.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483098699_622918620711350_2449865116668317990_n-1536x1024.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483098699_622918620711350_2449865116668317990_n.jpg 2048w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> </figure> <p>&#8211;<strong>Казинстай холбогдоход амаргүй байсан болов уу? </strong><strong>NBA</strong><strong>-ын тамирчин Монголд ирнэ гэхэд итгээгүй хүн их олон байсан. Гэвч өнөөдөр хүрээд ирлээ.</strong></p> <p> <strong><em>“Сэлэнгэ бодонс” баг Казинсаас өмнө Дуайт Ховардтай хэлцэл хийж байсан. Гэрээнд гарын үсэг зурахаас 2-3 цагийн өмнө Казинсын агенттай холбогдож чадсан.</em></strong> Казинс Ховардыг бодоход залуу, яг ид үе дээрээ явж байгаа. Манай багийн М.Цэрэнбаатараас нэг насаар дүү буюу дөнгөж 34 настай. Олимпын аварга, 4 удаа NBA-ын Бүх оддын тоглолтод сонгогдож тоглосон гэх мэт. Тэр хамгийн сүүлд Тайванийн “Leopards” багт очиж, түрүүлсэн. Мөн Арабын Нэгдсэн Эмират улсын Дубай хотод “International Cup” гэж байдаг. NBA-ын тамирчдаас бүрдсэн өндөр чансаатай олон улсын лигт тоглоод, наашаа Монгол руу ирсэн.  Монголд NBA-ын супер одыг ойроос харах боломжгүй байсан бол одоо гэрээсээ гараад хамгийн хямд зардлаар үзэх боломжтой болсон.</p> <p>&#8211;<strong>Уржигдрын тоглолтод Казинс шүүгчээс техникийн алдаа авсан. Та нэлээн бухимдаад, цамцаа газар шидэж байгаа харагдсан. Үүнээс болоод танд сануулга өгсөн. Шүүлтийн тал дээр багийн эзний хувьд ямар бодолтой байна вэ. Техникийн алдаа мөн байсан уу?</strong></p> <p>Шүүлтэд олон нийт сэтгэл ханамж багатай байна уу гэж харсан. Мэргэжлийн өнцгөөс нь яаж хардгийг би мэдэхгүй байна. Казинс бөмбөгөө аваад шүүгчид өгсөн. Шүүгч бөмбөгөөсөө бултаад, техникийн алдаа өгчхөж байгаа юм. Үүн дээр нэлээн бухимдсан л даа. Зөндөө чадварлаг шүүгч нар бий. Дэлхий биднийг харж байна. Шүүгчид Монголын сагсан бөмбөгийн бас нэг нүүр царай болж байгаа. Тиймээс цаашдаа шүүлт шударга, зөв явах байх аа гэж бодож байна.</p> <figure class="wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped wp-block-gallery-2 is-layout-flex wp-block-gallery-is-layout-flex"> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="683" height="1024" data-id="85159" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484801221_627614426908436_1250283665217350801_n-683x1024.jpg" alt="" class="wp-image-85159" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484801221_627614426908436_1250283665217350801_n-683x1024.jpg 683w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484801221_627614426908436_1250283665217350801_n-200x300.jpg 200w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484801221_627614426908436_1250283665217350801_n-768x1152.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484801221_627614426908436_1250283665217350801_n-1024x1536.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484801221_627614426908436_1250283665217350801_n.jpg 1365w" sizes="auto, (max-width: 683px) 100vw, 683px" /></figure> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="683" data-id="85160" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484112999_627614066908472_4015156114869457475_n-1024x683.jpg" alt="" class="wp-image-85160" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484112999_627614066908472_4015156114869457475_n-1024x683.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484112999_627614066908472_4015156114869457475_n-300x200.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484112999_627614066908472_4015156114869457475_n-768x512.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484112999_627614066908472_4015156114869457475_n-1536x1024.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484112999_627614066908472_4015156114869457475_n.jpg 2048w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="683" data-id="85161" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484144762_626091703727375_8767541629834380455_n-1024x683.jpg" alt="" class="wp-image-85161" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484144762_626091703727375_8767541629834380455_n-1024x683.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484144762_626091703727375_8767541629834380455_n-300x200.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484144762_626091703727375_8767541629834380455_n-768x512.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484144762_626091703727375_8767541629834380455_n-1536x1024.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/484144762_626091703727375_8767541629834380455_n.jpg 2048w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> </figure> <p>&#8211;<strong>NBA</strong><strong>-ын супер од Монголд ирсэн нь өөрөө маш том сурталчилгаа болж байх шиг байна. Казинсын үр нөлөөг та хэрхэн харж байна вэ?</strong></p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Казинс Монголын Дээд лигт тоглосноороо “Монголд очиж болох юм байна“ гэсэн итгэл, үнэмшил бусад NBA-ын тоглогчид төрнө. Олон зуун сая хүнийг байлдан дагуулсан хүн Монголд ирснээр сагсан бөмбөгөөс гадна эдийн засгийн үр дагавар маш өндөр байгаа. Жишээлбэл: АНУ-ын Элчин сайдын яаманд ажилладаг 60 хүн сагсан бөмбөг үзэж байна. Монголд буй америк хүмүүс их ирж үзэж байна. Казинст филиппин фэн ихтэй юм байна лээ. Монголд филиппин ажилчид олон байгаа. Тэд &nbsp;ирж үзэж байна. Мөн ойрхон Өвөрмонголоос Монголд ирээд энэ хүнийг үзье гэсэн хүн олон байна. Сагсан бөмбөгөөс гадна аялал жуулчлалаар Монгол Улсаа сурталчлах том боломж гэж үүнийг харж буй.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; <strong>Тийм ч учраас бид “Сэлэнгэ бодонс” баг гэхээс илүүтэй Монгол Улс минь гэсэн агуулгаар анх маркетингийн үгээ бичиж өгсөн. Тэр нь юу байсан бэ гэхээр “Монголд очиж айраг уумаар байна. Бууз идмээр байна”. Ингээд гадаадынхан Монголын тухай, айраг, бууз гэж юу вэ гэж хайгаад эхэлнэ гэсэн үг. </strong>Казинс маш олон дагагчтай. Түүнийг таньдаг олон сая дагагч бууз, айраг мэддэг болж байгаа юм. Монгол дээл, малгай, Цагаан сарын тухай ойлголттой болж байгаа. Энэ бол сагсан бөмбөгөөр зогсохгүй Монголын эдийн засаг, аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх, соёлоороо гайхуулах том бололцоо. Нөгөө талаас Монголын залуучууд өндөр түвшний тоглогчоос туршлагажих, Дэлхийн тавцанд гарахад тодорхой хэмжээнд тус дэм болох болов уу гэж бодож байгаа юм. Хайртай Монгол оронд минь ийм сайхан тоглогч ирж, тоглож байгаад баяртай байна.</p> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="683" height="1024" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483934559_627613856908493_1299087208682956613_n-683x1024.jpg" alt="" class="wp-image-85162" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483934559_627613856908493_1299087208682956613_n-683x1024.jpg 683w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483934559_627613856908493_1299087208682956613_n-200x300.jpg 200w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483934559_627613856908493_1299087208682956613_n-768x1152.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483934559_627613856908493_1299087208682956613_n-1024x1536.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/03/483934559_627613856908493_1299087208682956613_n.jpg 1365w" sizes="auto, (max-width: 683px) 100vw, 683px" /></figure> <p>&#8211;<strong>Казинсын хамгийн эхний тоглолтын тов гарахад тасалбарын үнэ нэмэгдсэн. Энэ талаар бусад багийн дэмжигчид “Ганц багаас болж, бусад нь хохирмооргүй байна” гэж нэлээн шүүмжилж байсан. Миний хувьд бол НБА-ын тамирчныг харахад хамгийн боломжит, хямд гэж хараад байгаа. Багийн эзний хувьд үүн дээр ямар тайлбар өгөх вэ?</strong></p> <p>Та бүхэн анзаарсан бол сая Лейкерсын тоглолтын урд талын эгнээний тасалбар 29,300 доллар хүрсэн. Ганцхан суудал шүү дээ. Тийм үнэтэй байдаг. Мэдээж олон удаа тоглож байгаа. Гэхдээ тэрийг ярихгүй. NBA-ын тогтолтыг үзье гэвэл дунджаар 300-1000 доллароор дундаж суудлын тасалбар авна. Тоглолтоо үзэхийн тулд онгоцоор ниснэ, зочид буудалд байрлана. Ямартай ч нэг тоглолт үзэхийн тулд 10.000-аас дээш долларын зардал гаргана. Гэтэл Америкт байсан залуучууд өнөөдөр Монголд хүрээд ирсэн байна. Жишээлбэл: Та бүхний мэддэг сагсан бөмбөгийн ертөнцөд нэр хүндтэй, нэлээн мэдлэгтэй Н.Ялалт Казинсыг үзэх гээд Америкаас найзуудтайгаа хүрч ирсэн байна. Гэх мэтчилэн.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Ингээд бодохоор Казинсын нөлөө маш их бий. Монголд тасалбарын үнэ 35,000-50,000 төгрөг байх шиг байна. 10 хэдэн доллар гэсэн үг шүү дээ. Маш хямдхан байхгүй юу. <strong>Яг НБА-ын супер одыг үзье гэвэл Монголд 100 долларын ханш тогтох юм билээ. Зах зээлийн эрэлтээс шалтгаалж, үнэ нь хөөрөгдөөд байна шүү дээ. </strong>Сагсан бөмбөгийн холбоо багуудыг тасалбар худалдаж аваад, хоёр дахь зах зээлд дамлахыг хориглосон. Энэ нь ч зөв. НБА-ын том одыг ирчихсэн байхад монголчууддаа аль болох хүртээмжтэй үзүүлэх тал дээр холбоо ажиллаж байгааг сайшааж байна. Манай “Сэлэнгэ бодонс” баг ч үүнийг дэмжиж буй. Багууд цөөхөн дэмжигч байгууллага, тамирчныхаа эхнэр эсвэл хүүхдэд өгөх тасалбарыг shoppy.mn-ээс өөрсдөө худалдаж авч байгаа. Ямар ч давуу эрх байхгүй. Ийм л байгаа.</p> <p>&nbsp;&nbsp; Казинсын тоглолттой зэрэгцээд shoppy.mn дээр zary.mn гээд хоёр дахь зах зээлийн платформ нээгдсэн байна лээ. Энэ бол сайн зүйл. Яагаад гэвэл хүнд ямар ч шалтгаан гарч болно. Тоглолттой өдөр нь ямар нэг гэнэтийн ажил гараад 40-50 мянган төгрөгөөр авсан тасалбараа үхүүлэх үү? Найзуудтайгаа 4-5-уулаа үзэх гээд тасалбар авсан бол 200-300 мянган төгрөг шүү дээ. Хайран мөнгө биз дээ. Энэ тохиолдолд Zary.mn-д хувь хүн зар тавиад, зах зээлийнх нь үнээр зарах боломжтой юм билээ. Нэг талаасаа тасалбар бол үнэтэй хөрөнгө байгаа юм. Казинс ирснээрээ тасалбарын зах зээлд хүртэл өөрчлөлт авчирч байна. Тэр &nbsp;үнэхээр гайхалтай өөрчлөлтүүд авчирна гэдэгт би итгэлтэй байгаа.</p>