Энэ удаагийн ярилцлагадаа жүжигчин, Соёлын тэргүүний ажилтан Б.Одончимэгийг урьж, амьдрал, уран бүтээлийнх нь талаар ярилцлаа.

-“Ододтой бүжиглэе” шоунд бүжгийн гайхалтай үзүүлбэрүүд үзүүлж чадлаа. Шоунд оролцоход ямар байсан бэ? Гурван дугаарын ард гарна гэдэг чамгүй амжилт шүү дээ. Хасагдах ёсгүй хүн нь хасагдчихлаа гээд л нэлээдгүй шуугьсан.

-Миний мэргэжлээс тэс өөр биеийн хэлэмж, илэрхийлэмж гаргах гэж хичээсэн. Клубт ороод, бүжиглэдгийг бүжиг гэж хэлэхгүй юм билээ /инээв/. “Ододтой бүжиглэе” шоунд орсноор “Цэнгээнт гэж ийм юм байдаг юм байна. Латин гэж ийм юм байдаг юм байна” гэж сурч, заалгасандаа баяртай байгаа.

Энэ шоунд орсноор би өөрийгөө дахин сорьсон. Чадахаараа хичээсэн. Би мундаг байсан гэж ярихаас илүү бусад хүн, дэмжигчид маань шуугиан үүсгэж байгаад би баяртай байгаа. Намайг өмөөрөн дуугарч байгаа, намайг хайрлаж байгаа хүмүүст талархаад баршгүй. Намайг хасагдсаны дараа надаас яриа авсан хүмүүс “Аймаар харамсалтай” гэсэн. Хүүе ээ, би зүгээр л бүжгийн шоунд л ороод гарлаа шүү дээ. Түүнээс биш жүжигчний мэргэжлээс зодог тайлж байгаа юм биш. Яг сүмогийн гэзэг тайрч байгаа юм шиг мэдрэмжийг надад мэдрүүлэх гээд байгаа байхгүй юу? Юу гэж байгаа юм бэ? Зүгээр л шоунд ороод гарлаа. Хийх ажил зөндөө байна. Сайхныг нь мэдэрсэн. Тэгээд л боллоо. Харин жүжигчний мэргэжлээс зодог тайлбал ёстой уйлна шүү /инээв/. Мэргэжлээсээ зодог тайлах болоогүй шүү дээ. Хаа ч байсан юм.

-Кино зураг авалт, шоу нэвтрүүлэг гээд нэлээн завгүй гүйж байх шиг байна.

-Уран бүтээлч гэлтгүй завгүй ажилладаг хүмүүс илүү олон ажил амжуулдаг юм шиг санагддаг. Хамгийн их орхигддог зүйл нь гэр бүл, хайртай хүмүүс минь. Намайг нэг жаахан ойлгочхоосой, энийг л даваад гарчихвал гэдэг зүйлүүд нь хэцүү. Түүнээс биш олон ажил амжуулдаг, хүнд хэрэгцээтэй хүн байна гэдэг аягүй гоё таашаал шүү дээ.

–Сэтгэлзүйч мэргэжлээр сурч байгаа гэж сонссон. Төгсчихсөн үү?

-Төгсөөгүй ээ, сурч байгаа. Сэтгэлзүйч бол миний эртнээс бодож байсан, суръя гэж хүсэж байсан мэргэжил. Тийм учраас нэлээн сэтгэл гаргаж, цаг заваа зориулна гэж бодож байгаа. Бас жүжигчний мэргэжилтэй их ойр. Гэхдээ хэр баргийн хүний барьж аваад, эзэмшчихдэг мэргэжил биш юм билээ.

Сэтгэлзүйч гэдэг мэргэжлийг мөнгөний төлөө биш, хүний төлөө хийдэг, мэргэжлийн чиг үүргээ ойлгосон хүмүүсийг би өмөөрмөөр санагддаг. Сошиал орчинд хэн нь мөнгөний төлөө, хэн нь хүний төлөө байна гэдэг нь үнэхээр ил байдаг шүү дээ. Бас зарим хүн мэргэжилтэйгээ хослуулан сурч байгаа нь талархууштай. Ялангуяа бага ангийн багш, цэцэрлэгийн багш нарыг энэ мэргэжлээр сураасай гэж хүсдэг.

–Олны танил эмэгтэй хүмүүс сошиал дайралтад их өртдөг юм шиг санагддаг. Та энэ талаар ямар бодолтой явдаг вэ. Хүмүүсээс танд хэр их дайралт ирж байна?

-Хүмүүсийн дутагдлыг дуугуй өнгөрөөж чаддаггүй хүмүүс байдаг. Ийм хүмүүсийг би өөр лүүгээ биш, гадагшаа илүү анхаардаг юм болов уу гэж боддог. Өөртөө төвлөрдөг хүнд бусдыг муулах зав байхгүй шүү дээ. Өөртөө анхаарч байгаа хүн бусдын алдаа дутагдал, амьдралыг шүүхгүй. Би хүмүүсийн бичиж байгаа зүйлүүдийг уншдаггүй. Энэ бол харах өнцөг, хандах хандлага. Бичихгүй бол санаа нь амардаггүй хүмүүс байна шүү дээ. Бичиж л байг.

-Та эмэгтэйлэг хэр нь дайчин дүрд тоглохыг хүсдэг гэж байсан. “Гарц” киноны Гэрэлмаа таны хүсэж байсан дүр мөн үү?

-Энэ миний хүссэн дүр мөн. “Гарц” киноны мөрдөгч Гэрэлмаагийн дүр надад зориулагдаж бичигдсэн. Энэ дүрд би маш их хайртай. Тийм болохоор хамаг чаддаг зүйлээ зориулна гэж боддог. Хүн дуртай зүйлдээ бүх бие, сэтгэлээ зориулдаг юм шүү дээ. “Гарц” кино Монголын олон ангит кинонуудын хамгийн сайн нь гээд байгаа байхгүй юу? Бүх цаг үеийн хамгийн их үзэлттэй кино. Надад энэ нь маш бахдалтай байдаг. Энэ чинь ганцаараа би биш шүү дээ. Маш олон хүний нөр их хөдөлмөрийн үр шим гарсан байна л гэж ойлгосон.

-Та жүжигчин болсондоо харамсаж байсан удаа байдаг уу?

-Огт үгүй. Харин би энэ мэргэжлийг бүрэн эзэмшсэн гэж хэлэхгүй. Жүжигчин гэдэг суралцаад дуусдаггүй мэргэжил юм байна гэж дүгнээд байгаа. Цөөнгүй кинонд тоглож, олон найруулагч, уран бүтээлчидтэй ажиллаад, бага багаар туршлага хуримтлуулаад ирэхээр жүжигчний мэргэжил ухааны мэргэжил юм байна гэж ойлгосон. Туршлага суух тусам өөрөөр хардаг юм билээ. Би өөрийнхөө сурсан мэдсэнийг дүү нар, залуучууддаа зааж туслахыг хүсдэг шүү.

–Та гэр бүлдээ хэр их цаг зарцуулж байна. Та хэр сайн ээж вэ?

-Саяхан миний өр өмөрсөн. Үнэхээр завгүй байхад манай бага хүү уйлсан байхгүй юу. “Ийм завгүй амьдрал гэж юу байсан юм. Би ээжгүй юм шиг ингэж амьдарна гэж юу байсан юм бэ” гээд. Тэгэхэд ёстой өр өмөрсөн. “Нээрээ л миний амьдралын утга учир юу билээ. Ажлаас ажлын хооронд яваад байдаг” гэж бодсон л доо. Гэхдээ би тааваараа ажиллах боломжгүй мэргэжилтэй хүн. Хэрвээ би бизнес эрхэлдэг, доороо ажилчидтай байсан бол өнөөдөр амарчихъя, гэртээ байя, үр хүүхдүүддээ цаг зориулъя гээд зохицуулж болох байсан байх.

–Таны том хүү одоо яг өсвөр насандаа яваа. Эцэг ,эхчүүдийн нэг хэцүү асуудал нь өсвөр насны хүүхэдтэйгээ ойлголцох байдаг шүү дээ. Энэ асуудалд та хэрхэн хандаж байна вэ?

-Өсвөр насны хүүхдүүдтэй эцэг, эхчүүд учраа олохгүй “Яах вэ” гэдэг үе байдаг юм билээ. Надад ч байсан. Гэхдээ одоо би айдасгүй болчихсон. Яг энэ үед хүүхдэд өөрөө өөртөө итгэх боломж олгох ёстой юм билээ. Хүүхэд өөрийгөө том болж байгааг мэдэрдэг үе. Бүх зүйлийг буруу юу, зөв үү гэдгийг өөрөө таньж мэдэж байж л ойлгодог. Тэгэхээр цагдаж хорих хэрэггүй. “Энийг хийгээд үзсэн, ямар байна. Буруу байна уу, зөв байна уу” гээд. Өөрт нь боломж олгох хэрэгтэй.

–Үнэ цэнэ гэж та юуг хэлэх вэ?

-Үнэ цэнэ гэдгийг би байгаа зүйлдээ талархах гэж ойлгодог. Энэ нь өөрийгөө үнэлэх үнэ цэнээс эхэлнэ. Эхлээд өөрийгөө олох, өөрийгөө мэдрэх хэрэгтэй юм билээ. Тэгж байж өөрийнхөө үнэ цэнэ, өөрийнхөө бүтээсэн зүйлс, үр хүүхдийнхээ үнэ цэнийг мэдэрнэ. Эрт илрүүлэгт хамрагдаад, би нэг юм ойлгосон. Үзүүлээд дуусан дуустал айдастай байгаа байхгүй юу? “Яана, ямар нэг юм өвдсөн, хавдсан гээд гараад ирэх вий” гэж. Бүх шинжилгээнд ороод гарсны дараа бие эрүүл байна гэхээр өшөө илүү зүйл хиймээр санагддаг юм билээ. Харин ямар нэг юм чинь өвдсөн байна гэхээр юм хийх бодол биш, эрүүл байх бодол орж ирж байгаа байхгүй юу? Ийм зүйл мэдрэхгүйн тулд жилдээ нэг удаа ч гэсэн үзлэгт хамрагдаж байх хэрэгтэй. Эрүүл байвал өөрт байгаа үнэ цэнэ юу билээ гэдгийг илүү их мэдэрнэ.

-Та өөрийгөө хайрлаж чаддаг эмэгтэй гэж итгэлтэй хэлж чадах уу?

-Чадна. Би 100 хувь итгэлтэй хэлж чадна. Яагаад ийм бардам байгаа вэ гэхээр би “Өөрөөсөө харамлаж яах юм бэ” гэдэг хүн. Үнэхээр гоё, сайхныг мэдэрмээр байгаа үедээ тэрийгээ авдаг. Гоо сайханд ормоор байвал орж, “Энэ гоё гэсэн юм чинь хэрэглээд үзье. Энэ орон сайхан гэж байна, тийшээ аялъя” гээд өөртөө зориулж чаддаг хүн. Энэ чинь би өөрийгөө хайрлаж байгаа хайр шүү дээ. Энэ бол заавал баян хүний хийдэг ажил биш. Хүмүүс “Тэр минь, энэ минь” гэсээр өөрийгөө алдаж дуусдаг. Би үүний эсрэг хүн. Миний хүүхдүүд гоё, сайхан ээж дагуулж яваад, ээжээрээ бахархмаар байж магадгүй. Энэ өнгө зүсний асуудал биш байхгүй юу. Өөртөө итгэлтэй ээж ямар байдаг вэ гэдгийг харуулах ёстой. Тэгж байж миний үр хүүхэд хамгаалагдана. Миний ээж намайг хамгаалж чадна гэдэг итгэлтэй болно. Тэгэхээр би өөрийгөө хайрлах ёстой.

-Та жүжигчин мэргэжлээр 17 жил ажиллаж байна. Таны араас олон сайхан залуучууд энэ мэргэжлээр төгсөж гарч ирж байна. Тэдэнд хандаж юу хэлмээр байна.

-Кино урлаг, тайзны урлагийг чанарын өндөр түвшинд хийх гэж хичээж байгаа, бие махбодь, сэтгэлээ зориулж байгаа хүмүүсийг би өмөөрнө. Хажуугаар нь урлагийнхан ийм тийм гэж сайн муу тал яригдаад байна. Үүнийг би хэтэрхий их туйлшруулахгүй хүлээж аваасай гэж үзэгчдээсээ хүсдэг.

2008 оноос өнөөдрийг хүртэл жүжиг, кинонд өөрийнхөө бие сэтгэл, амьдралынхаа ихэнх цаг хугацааг зориулсан учраас би энэ мэргэжлээ өмөөрөх ёстой. Тийм учраас би залуучуудыгаа энэ мэргэжилд болгоомжтой хандаасай гэж хүсдэг. Энэ мэргэжлийг битгий тоглоом шоглоом болгоосой. Өөрийнхөө эзэмшсэн мэргэжлийг үнэ цэнгүй болгох зүйлийг дөнгөж эхлэх үедээ битгий хийгээсэй гэж хүсмээр байна. Жүжигчин мэргэжлийг авч явах гэж, үнэ цэнийг нь мэдрүүлэх гэж маш олон хүн хичээж байгаа. Тэгэхээр мэргэжлийнхээ үнэ цэнийг битгий алдагдуулаасай гэж хүсэж байгаа юм.

-Урилга хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.