Сүүлийн үед ярианы сэдэв болоод буй нэг асуудал бол эрэгтэй хүүхдийн нөхөн үржихүй, бэлэг эрхтний ариун цэвэр юм. Эцэг эхчүүд охидоо л эмнэлэг дагуулж явдгаас хөвгүүдээ дагууЛж явах нь тун цөөн. Гэвч эрэгтэй хүүхдийг төрсөн цагаас нь эхлэн бэлэг эрхтэнд анхаарал хандуулж байх хэрэгтэйг ЭХЭМҮТ-ийн бөөрний мэс заслын тасгийн их эмч Анагаах ухааны докторант Б.Дэмбэрэлнямбуу ярилаа.

Сүүлийн үед эрэгтэй хүүхдүүдийн дунд цавины үрэвсэл, төмсөгний усжилт гэх мэт хүндрэлүүд их гарч байгаа талаар эмч нар хэлж байна. Хүүхдүүд ямар асуудлаар хандаж байна вэ?
Сүүлийн үед үзүүлж байгаа хүүхдүүдийн ихэнх нь тээрхийн арьс сорвижчихсон ирж байна. Сорвижиж ирж байгаа шалтгаан нь эцэг эхчүүдэд энэ талын мэдлэг боловсрол дутмаг байгаатай холбоотой. Хүүхдийнхээ боовыг хэзээ шамрахыг мэдэхгүй байна. Хэзээ яаж арчлахаа мэдэхгүй байна. Арчилж чадахгүй байгаа учраас эрсдэл хүндрэлүүд гарч байна.

Манай эмнэлэгт 10 гаруй настай тээрхийн арьс нь шамардаггүй, огт шамардаг эсэхээ ч мэдэлгүй олон жил явчихсан хүүхдүүд ирдэг. Удаан хугацаанд ийм байдалтай явахаар хүндрэл үүсэж сорвижиж эхэлнэ. Ийм байдалтай удаан явснаар шээх нүхгүй болно. Шээс нь хаагдаад ирсэн тохиолдол ч байгаа.

Манай тасагт жилд 1000-1100 орчим хагалгаа хийгддэг. Үүний 10-15 хувь нь тээрхийн арьс шамрахгүй гэсэн оноштой мэс засалд орж байна. Энэ дотор тээрхийн арьсны нарийсалттай хүүхдүүд, зарим нь тээрхийн арьс сорвижсоноос шээх нүхгүй болсон хүүхдүүд ч байна. Мөн 20 орчим хувийг төмсөг буугаагүй гэсэн онош эзэлж байна. Тэгэхээр эцэг эхчүүдийн боловсролыг сайжруулах хэрэгтэй байна.
Тээрхийн арьс шамрахгүй байна, хэзээнээс шамрах вэ гэдэг асуулт хүмүүст их асуудаг. Энэ тал дээр дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөч.
Эрэгтэй хүүхдийн бэлэг эрхтний арчилгаа гэдэгт хамгийн түрүүнд тээрхийн арьсны арчилгаа яригдана. Нийтийн дунд яригддаг асуудал нь , тээрхийн арьс хэдэн насанд шамрагдах вэ? боожгойн арьс шамрахгүй байна хаана үзүүлэх вэ? яах ёстой вэ гэдэг. Эрэгтэй хүүхдийн тээрхийн арьс 3 нас хүртэл 90 хувь шамарсан байдаг. Зарим хүүхдийнх нярайдаа 60 хувь нь шамарсан байдаг. Ер нь 3 нас хүртэл илэрхий шээдэг сүв, бэлэг эрхтний гажиггүй тохиолдолд тээрхийн арьсыг шамлах, нарийн мэргэжлийн эмчид үзүүлэх шаардлагагүй. Харин 3 наснаас хойш тээрхийн арьсны арчилгаанд анхаарах хэрэгтэй.

Эрэгтэй хүүхдийн бэлэг эрхтэнд хэзээнээс анхаарч эхлэх ёстой вэ?
Төрсөн цагаас нь анхаарах ёстой. Манайхан боов, бэлэг эрхтний ариун цэвэр ярихаас илүү хүүхдээ төрсөн цагаас эхлээд л хоёр төмсөг байна уу, хуухнаг нь нэг тал нь томорч байна уу, гэх мэт ажиглалт хийж байх ёстой.

Эцэг эхчүүд гэнэт л манай хүүхэд нэг төмсөггүй юм байна гээд ороод ирлэг. Гэтэл хүүхэд дөнгөж төрөөд хуухнагт хоёр төмсөг буусан байх ёстой. Зарим тохиолдолд 6 сар хүртэл төмсөг буухгүй байж болдог. Буугаагүй тохиолдолд эмч нар 6 сар хүртэл ажиглаад 2 нас дотор багтааж мэс засалд орох ёстой байдаг. Эрэгтэй хүүхдийн хувьд анхаарах маш олон асуудлууд бий. Төмсөг, хуухнагийн эрхтнүүд, цавины эмгэгүүд гээд маш олон асуудал бий. Тэгэхээр энэ олон асуудлыг өөрөө мэдэхгүй, өрхийн эмнэлэг мэдэхгүй бол мэргэжлийн газарт хандах шаардлагатай.