Ахмадуудыг утсаа ашиглаж чадахгүйг далимдуулан орж ирсэн тэтгэврийн хэдэн төгрөгийг нь ач, зээ, хүүхдүүд нь авах асуудал их шүү дээ. Одоо бол тийм юм байхгүй, өөрсдөө тэтгэврээ хэзээ орж ирснийг хараад, мэдээд интернэт банкаараа мөнгөө авчихдаг болсон” хэмээн ярих хүн бол БЗД-ийн 4-р хорооны ахмадын зөвлөлийн дарга Л.Амарсайхан.
Түүний хамт цэмцийтэл нь хувцсаа өмсөөд, товлосон цагаас өмнө эрт ирээд хүлээн суух 4 ахмад настан биднийг угтан авсан юм. Энэ уулзалтын гол шалтгаан бол ахмадууд буюу “Boomers” үеийнхэн Gen-Z, Millennials үеийнхнээс дутахгүйгээр ухаалаг утсаа ашиглаж сурсан талаар тодруулах байв. Тэд “Цахим элч” хөтөлбөрт хамрагдан утсаараа интернэт банкаараа тэтгэврээ шалгах, эмнэлэгт цаг захиалах, автобусаа харах зэргээр хэн нэгний тусламжийг авахгүйгээр ойр зуурын хэрэглээгээ хангаж сурчээ.
Технологийн эрин зуун гэгдэж байгаа энэ цагт улирал тутам шахуу технологийн шинэ дэвшилтэт хэрэгсэл, төхөөрөмж хэрэглээнд гарч ирж байгаа. Эдгээр хэрэгслүүдийг шинэ зууны гэгдэх “Gen-Z”, “Millennials” үеийнхэн төгс ашиглаж чадна. Харин ахмадууд хэрэглээндээ хэр ашиглаж байна вэ? тэдэнд тулгардаг саад бэрхшээл юу байсан, өдөр тутмын хэрэглээндээ хэрхэн ашиглаж байгааг сонирхлоо.
ХҮНЭЭС ТУСЛАМЖ АВАХГҮЙ ИНТЕРНЭТ БАНК АШИГЛААД ТЭТГЭВРЭЭ АВЧИХДАГ БОЛСОН
БЗД-ийн ахмад настан Д.Цэцэгдэлгэр өдгөө 74 настай. Тэрээр цахим иргэн болохын тулд сургалтад хамрагдсан тухайгаа ярилаа. Тэрээр ахмадууд бид чинь утсаа унтрааж, асаахаас өөрийг мэдэхгүй шүү дээ. Миний үед шугаман радио байлаа. Тэрүүгээр л ажил төрлөө амжуулдаг байсан. Одоо мэдэхгүй, чадахгүй гэдэг үгийг хэлэхгүй утсаараа үр, хүүхэд рүү гээ залгаж ярих, зураг хөргөө авч сурсан. Их гоё байгаа” гэсэн юм. Үүнээс гадна интернэт банкаараа байр, сөх-ийн төлбөрөө төлөх, зорчих чиглэлийн автобусаа хаана явааг хардаг болж чаджээ.
БИ “YOUTUBE”-ЭЭС ГАДААДЫН МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЛИЙГ АВДАГ
Миний наад захын хэрэглээ бол Youtube. Ийшээ ороод олон улсын байдал, шинэ мэдээ мэдээлэл, дуу хөгжим болон түүхийн бусад өргөн хүрээтэй зүйлийг сонсож, хүлээн авч өөрийн мэдлэгтээ ашигладаг гэж ярих хүн бол БЗД-ийн 30-р хорооны иргэн, ахмад настан Ж.Моломжамц. Тэрээр утса ашиглах сургалтад суухаасаа өмнө үр, хүүхдийнхээ туслалцаагаар ойр зуур утсаа ашигладаг байжээ. Харин өнгөрсөн оны 12-дугаар сард “Цахим иргэн” болох сургалтад сууснаас хойш цаг үетэйгээ хөл нийлэн алхдаг болсон тухайгаа онцолсон юм.
Ийн ахмадууд цахим үндэстэн болох зорилготой, технологийн дэвшилтэт зуунд нийгмийн амьдралд эн тэнцүү оролцож чадаж байгаагаа хэлэв. Наад зах нь банкин дээр очиж санхүүгийн үйлчилгээ авдаг байсан бол одоо гар утсаараа тэтгэвэр, мөнгөө удирддаг, И-Монголиа платформд нэвтрэн эмнэлгийн цагаа захиалах, иргэний үнэмлэхийн тодорхойлолтоо авдаг болсноо ам уралдуулан ярилаа.
Нөгөө талд технологийн хөгжил нэмэгдэхийн хэрээр гар утсаа ашиглаж чадахгүй буй ахмадын мэдээллийг ашиглан, залилан хийх, интернэт банканд нь халдах, утсаар залгаж хувийн мэдээллийг нь асуух зэргээр гарч болох эрсдэл их болсон. Тиймээс утасны тохиргоогоо хийж сурах, хувийн мэдээллээ алдахаас сэргийлэх, банкны мэдээллээ ч нууцлах зэрэг ур чадварт суралцжээ.
Ахмад сургагч багш Т.Энхтөр “Орон сууцны төлбөр тооцоог банканд очиж дугаарлахгүй, утаснаасаа хийчихнэ. Эмнэлэг рүү заавал явж цаг авах шаардлагагүйг мэдсэн. Эрүүл мэндийн шинжилгээний хариугаа хүртэл онлайнаар авчихна” гэв.
Ахмадууд интернет банк руу гаа нэвтэрч сурснаас гадна WI-FI сүлжээнд холбох, утсандаа шинэ аппликейшн татах, гар утасны нууцлал, дата ашиглалт, цахим аюулгүй байдал, олон нийтийн сүлжээ, сошиал сувгуудын аппликейшн татах, онлайн дуудлага, видео дуудлага хийх, сошиал платформ дээр тохиргоо хийх, төрийн үйлчилгээнд хяналт тавих, И-Монгол аппликейшн ашиглах, банкны аппликейшн ашиглах, нэгж, дата худалдан авах, төлбөр тооцоо хийх аргад суралцжээ. Ийн сурсан нэгэн нь “Сургагч багш” болж бусдадаа зааж, сургах хамтаараа мэдээллийн зуунд хөл нийлүүлэн алхаж чаддаг болсон байна.