<p><em>Хотоос 20 гаруй км-ийн зайд буюу Гачууртын эцэст үйл ажиллагаа явуулдаг энэ газар бол “Бадамлянхуа” асрамжийн төв юм. Тус төвийг үүсгэн байгуулагч нь Австралийн иргэн Габриэль Диди. Тэр манай улсад анх 1993 онд иржээ. Түүнээс хойших 32 жилийг хайр халамжаар дутсан, орон гэргүй монгол хүүхдүүдэд зориулж явна. Тэднийг орон байраар хангаж, боловсрол эзэмшиж, мэргэжилтэй болоход нь Диди тусалж, дэмжсээр өдий хүрчээ.</em></p> <p><em>&nbsp;&nbsp; Энэ л ажил нь биднийг тус төвийг зориход хүргэсэн юм. Биднийг очиход Диди ажлын өрөөндөө ажлаа хийж байлаа. Гадна төрхөөс нь хэн ч түүнийг гадаадын иргэн гэж танихаар ч өмссөн хувцас, байгаа байдлаараа хэдийн монгол хүн шиг харагдана. Олон хоног түүнтэй утсаар холбогдож, цаг товлосоор эцэст нь бид ийн уулзав. “Асрамжийн газрын хүүхдүүд минь миний гэр бүл учраас би Монголд байх дуртай” хэмээн Дидигийн яриа эхэллээ.</em></p> <p><em>Тус төвөөс амьдралын гараагаа эхлүүлж, боловсрол эзэмшин, гадаад явсан олон хүүхэд бий. Хүүхдүүд энд байхдаа өдөр тутмынхаа хэрэгцээг авдаг. Хоол идэх, хувцастай байх гэх мэтчилэн. “Бидний хамгийн чухал зорилго бол хүүхдүүддээ боловсрол эзэмшүүлж, нийгэмд гараад айх зүйлгүй амьдралаа авч явахад хүргэх юм” гэж Диди онцоллоо. Тэднийд хүүхэд насаа өнгөрүүлж, гэр бүлдээ эргэн нэгдсэн хүүхдүүд ч байдаг гэнэ. Ийм л буянтай ажлыг хийж буй түүнийг </em><em>Time.mn</em><em> саит онцолж байна.</em></p> <p><strong>Миний нэр ДиДи. Энэ асрамжийн газрын үүсгэн байгуулагч, захирал нь. Анх Монголд 1993 онд ирээд, хоёр жилийн дараа буюу 1995 онд асрамжийн газраа нээсэн. Тэр цагаас хойш монгол хүүхдүүдийг халамжлаад, хэдийн 30 жил өнгөрчээ.</strong></p> <p>&nbsp;&nbsp; Намайг анх ирсэн үед Монгол дахь хүүхдүүдийн нөхцөл байдал тун хүндхэн, олон хүүхэд гудамжинд амьдардаг байлаа. Хүүхдүүд ч гэлтгүй монголчуудын тухайд хэцүү цаг үе байсан санагддаг.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Хүүхдүүд өлсгөлөнд нэрвэгдсэн, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ хэрэгтэй, амьдрах орчин нь аюултай байгаа нь хамгийн анх нүдэнд туссан. Тэднийг хоол хүнсээр хангаж, амьдрах орчныг нь сайжруулах зайлшгүй шаардлага байсан. Тиймээс Яармагт хашаанд гэр барин, ажлаа анх эхэлж байлаа. Нэг гэрт 8 хүүхэд, тэдний ээжийг орлох нэг эмэгтэйн хамт нэг гэр бүл болж амьдарч байсан. Бага насны хүүхдүүдийг илүү сайн орчинд амьдруулах ёстой байсан. Тиймээс 2000 оны босгон дээр Элчин сайдын яаманд хандаж, том байшинтай болгож өгөхийг хүссэн. Учир нь гэр хороололд ундны уснаас эхлээд, хүүхдүүдийг ая тухтай амьдруулахад олон асуудал тулгарч байлаа. Өөр өөр насны, өөр орчинд өссөн 150 хүүхэд хамтдаа амьдардаг байсан.</p> <p><strong>&nbsp;&nbsp; Тухайн үед надад хангалттай мөнгө байхгүй, хөрөнгө оруулалт байгаагүй. Тиймээс үйл ажиллагаагаа хэвийн явуулахад, бүх зүйл их хэцүү байсан. Хаалгаа барих үе ч гарч байлаа. Гэсэн ч сайхан сэтгэлтэй, өглөгч хүмүүсийн ачаар энэ хэцүү үеэ амжилттай даван туулж, олон хүүхдийг гэртэй болгосон доо. Ингээд 2000 он гэхэд манай асрамжийн төв 150 хүүхэдтэй болсон.</strong></p> <blockquote class="wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow"> <p>Бид зарим хүүхдийн эцэг эхийг олж өгөхийг хүссэн ч архидалтаас гадна нийгмийн өчнөөн асуудал байсан. Тиймээс гэмт хэрэгт холбогдохоос эхлээд хүүхдүүдээ бүрэн дүүрэн хайрлаж, өсгөж хүмүүжүүлж чадахааргүй байлаа.</p> </blockquote> <p>Тэднийг нэг гэр бүл шиг болгож нэгтгэх нь бидний эхний зорилго байв. Хүүхдүүд өөрийн төрсөн гэртээ, гэр бүлийнхэнтэйгээ байгаа мэт халуун дулаан энергийг мэдэрч, аз жаргалтай амьдрах нь хамгийн чухал. 150 хүүхдийг нэг гэр бүл шиг нэгтгэх тийм ч амар байгаагүй. Нэг дор 150 хүүхэд амьдарна гэдэг хэцүү шүү дээ.</p> <p>Хүүхдүүдээ нэг эсвэл хоёроор нь дотно нөхөрлүүлэхийн тулд бидэнд илүү том зай талбай хэрэгтэй байсан. Тиймээс Хашаат руу амьтадтай, хүнсний ногоо тарьж болох, хүүхдүүд амьдрахад илүү тухтай гоё газар руу нүүсэн. Өнгөрсөн жилээс нарийн боовны цех ажиллуулж, хөрсний бохирдлыг бууруулах төсөл хэрэгжүүлж эхэлсэн. Дараа нь хүүхдүүдээ сургуульд сургахыг хүссэн учир төвийнхөө хажууд бага сургууль нээж ажиллуулсан. Учир нь тухайн үед манай төвийн хүүхдүүдийг сургуулиуд хүлээж авахдаа их дурамжхан байсан. Орон гэргүй, гудамжинд амьдарч байсан зэргээс нь болж, сургахад хэцүү гэж санаа зовсон л байх.</p> <figure class="wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped wp-block-gallery-1 is-layout-flex wp-block-gallery-is-layout-flex"> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="682" data-id="88412" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/b59fe215-83b5-4565-b8c3-619dcea2bf19-1024x682.jpg" alt="" class="wp-image-88412" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/b59fe215-83b5-4565-b8c3-619dcea2bf19-1024x682.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/b59fe215-83b5-4565-b8c3-619dcea2bf19-300x200.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/b59fe215-83b5-4565-b8c3-619dcea2bf19-768x512.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/b59fe215-83b5-4565-b8c3-619dcea2bf19-1536x1024.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/b59fe215-83b5-4565-b8c3-619dcea2bf19.jpg 2000w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="576" data-id="88413" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/baf61390-281f-4939-b1d9-756bfbc59cfb-1024x576.jpg" alt="" class="wp-image-88413" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/baf61390-281f-4939-b1d9-756bfbc59cfb-1024x576.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/baf61390-281f-4939-b1d9-756bfbc59cfb-300x169.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/baf61390-281f-4939-b1d9-756bfbc59cfb-768x432.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/baf61390-281f-4939-b1d9-756bfbc59cfb-1536x864.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/baf61390-281f-4939-b1d9-756bfbc59cfb.jpg 1920w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> </figure> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Гэхдээ одоо бүх хүүхэд өөр өөр сургуульд суралцаж байгаа. Зарим нь улсын, зарим нь хувийн сургуульд тэтгэлэгтэйгээр суралцаж байна. Өөр өөр сургуульд суралцаж, шинэ найзтай болох нь тэдний ирээдүйд маш их тус болно гэдэгт итгэлтэй байгаа. &nbsp;Тиймээс асрамжийн төвийн хажуудах бага сургууль байсан байшинг номын сан, урлагийн өрөө, тоглоомын өрөө зэргээр хүүхдүүдийнхээ нийгмийн идэвхийг сайжруулж, чөлөөт цагийг нь өнгөрүүлэх газар болгон ашиглаж буй. Мөн амралтыг нь хөгжилтэй өнгөрүүлэхийн тулд зундаа бид гэрт амьдардаг. Цаашид хүүхдүүдийнхээ амьдрах орчин, суралцах боломжийг илүү өргөжүүлж, илүү олон шинэ боломж нээж өгөхийг хүсэж байна.</p> <p><strong>Өнөөдрийн байдлаар асрамжийн төвд маань амьдарч байсан бараг 300 хүүхэд бий. Зарим хүүхэд маань яваад өгсөн. Заримынх нь эцэг эхийг олсон. Хүүхдүүд хэдэн өдрөөс эхлээд долоо хоног, сар, жил гээд хугацаа нь өөр өөр байдаг. Их сургууль, коллежид сурах, ажил хийх, гэрлэх зэргээс шалтгаалан, хүүхдүүд минь ирж очин байдаг. Бид ч тэдэнд мэргэжилтэй болох, ажилд орох, гэр бүл зохиоход нь ч дэмжлэг туслалцаа үзүүлдэг.</strong></p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Яг одоо манайд 45 хүүхэд амьдарч байна. Өмнөхтэй харьцуулахад бага тоо шүү. Гэхдээ цөөхөн хүүхэдтэй байгаа нь зарим талаараа сайн мэдээ. Хүүхдүүд минь энэ төвдөө цагийг аз жаргалтай өнгөрүүлж, гадаадад суралцах зэргээр өөр өөрсдийн ирээдүйг бүтээхээр явж байгаа. Тухайлбал: Солонгост суралцаж, тэндээ ажиллаж, зарим нь гэр бүл зохиох зэргээр олон зүйл хийж байна. Одоогоор 5 хүүхэд гэр бүл зохиосон. Энэ жил бид 30 жилийн ойгоо тэмдэглэх учир манайхаас ажил, амьдралаа эхлүүлсэн олон хүүхэдтэйгээ эргэж уулзана гэж найдаж байгаа. Гадаад явсан хүүхдүүд минь ч ирж, хамтдаа баяраа тэмдэглэнэ. Цагаан сар гэх мэт баяраар ч бид цуглардаг. Мэдээж тэднийхээ заримтай нь хааяа уулзаж, учирдаг л даа. Гэхдээ 30 жилийн ойгоороо олон хүүхэдтэйгээ эргэж уулзахыг тэсэн ядан хүлээж байна.</p> <p>30 жилийн хугацаанд олон зүйл өөрчлөгдсөн. Гэхдээ энэ олон хүүхдийг толгой хоргодох орон гэртэй байлгаж, аз жаргалтай амьдруулан, Монголд болон гадаадад гарч амьдрах, цаашдын сайн сайхан амьдралд хүргэхийн төлөө хичээж байна. &nbsp;</p> <p>Энэ хүртэл маш олон сайхан дурсамж үлджээ. Яг одоо санаанд орж ирж байгаа дурсамж гэвэл нэг удаа би хөгжлийн бэрхшээлтэй маш олон хүүхэдтэй газарт очсон юм. Т<strong>эгээд шууд 8 хүүхэд аваад явж байснаа санаж байна. Тэгэхэд манайх Яармагт байлаа. Хэдийгээр тухайн үед хөгжлийн бэрхшээлтэй тийм олон хүүхэд байрлуулах хүчин чадалтай байгаагүй ч тэдэнд хайр энэрэл өгөх гэр нь болж чадсан юм. Бас нярай хүүхдүүдийн тухай ч дурсамж бий. Нэг удаа маш жаахан биетэй нярай ирлээ. &nbsp;Би дөнгөж төрсөн гэж бодсон ч 3 сартай хүүхэд байсан. 2 кг гарантай, өсөж том болохдоо зөндөө өвдсөн ч одоо бол сайхан, эрүүл чийрэг залуу болсон. Маш хүнд нөхцөл байдалтай хүүхдүүд ирдэг ч тэднийг эрүүл саруул өсөж торнихыг харахад, үнэхээр сайхан байдаг.</strong></p> <figure class="wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped wp-block-gallery-2 is-layout-flex wp-block-gallery-is-layout-flex"> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="682" data-id="88417" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/7e006034-8512-4147-9a8b-ff45dd920305-1024x682.jpg" alt="" class="wp-image-88417" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/7e006034-8512-4147-9a8b-ff45dd920305-1024x682.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/7e006034-8512-4147-9a8b-ff45dd920305-300x200.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/7e006034-8512-4147-9a8b-ff45dd920305-768x512.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/7e006034-8512-4147-9a8b-ff45dd920305-1536x1024.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/7e006034-8512-4147-9a8b-ff45dd920305.jpg 2000w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> <figure class="wp-block-image size-large"><img loading="lazy" decoding="async" width="1024" height="576" data-id="88418" src="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/929ab7d0-1194-4134-8b02-c2787fbd15a0-1024x576.jpg" alt="" class="wp-image-88418" srcset="https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/929ab7d0-1194-4134-8b02-c2787fbd15a0-1024x576.jpg 1024w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/929ab7d0-1194-4134-8b02-c2787fbd15a0-300x169.jpg 300w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/929ab7d0-1194-4134-8b02-c2787fbd15a0-768x432.jpg 768w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/929ab7d0-1194-4134-8b02-c2787fbd15a0-1536x864.jpg 1536w, https://admin.time.mn/wp-content/uploads/2025/04/929ab7d0-1194-4134-8b02-c2787fbd15a0.jpg 1920w" sizes="auto, (max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></figure> </figure> <p>&nbsp;&nbsp; Хүүхдүүд маань хайрлаж, дурлаж, гэр бүл зохиодог. Сүүлд нэг охин маань хүнтэй суусан. Хоёр долоо хоногийн өмнө хурим нь болсон. Нөхрийнх нь гэр бүлийнхэн их сайн хүмүүс. Тэд манайд ирсэн. Маш сайхан өдөр байсан. Охин маань явахдаа их уйлсан. Мэдээж шинэ гэртээ аз жаргалтай байгаа гэж бодож байна. Өнгөрсөн хугацаанд олон хүүхэд маань гэр бүл зохиож, хуримаа хийлээ. Өөрийн гэсэн гэр бүлтэй, хань ижилтэй, хүүхэдтэй болно гэдэг сайхан л даа. Хүүхдүүдээ дагуулаад бидэн дээр ирэхэд нь ч сайхан байдаг. Сүүлд би гадагшаа яваад хэсэг байгаагүй. Эргээд иртэл хүүхдүүд маань олон шинэ хүүхэдтэй болсон байсан. Хотоос зайдуу амьдардаг нэг охин маань хүүхэд төрүүлсэн. Би заримдаа асрамжийнхаа хүүхдүүдийн хүүхдүүд дээр очдог.</p> <p><strong>Асрамжийн газрын үйл ажиллагааг бид хандив тусламжаар л явуулдаг. Ер нь бол амар биш л дээ. Бид Монголын төр, засгаас ямар ч мөнгө, санхүүгийн дэмжлэг авдаггүй. Зарим компани сайн санааны үүднээс тусалдаг. Мөн заримдаа гаднаас санхүүгийн дэмжлэг авдаг. Англиас зарим хүүхдийн маань гадаадад боловсрол эзэмших зардлыг ивээн тэтгэсэн хүмүүс ч бий. Олон гэр бүлээс хандив, тусламж ирдэг. Францын сургуулиас ч хүүхдүүдэд тусалдаг. Дэмжлэг үзүүлэх бүхий л арга замыг хайж олохыг хичээдэг. &nbsp;</strong></p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Монголд сүүлийн үед юмны үнэ их өсөж байна. Тиймээс бүх төлбөрөө ямар нэг байдлаар төлж барагдуулахын төлөө яаж ийгээд л ажилладаг даа. Түрүүн хэлсэнчлэн сайн санааны дэмжлэг бий. “Алтан тариа” компани бидэнд үнэгүй гурил өгдөг нь маш том дэмжлэг болдог.</p> <p>Би Монголд ирээд бараг 32 жил болж байна. Энэ газар миний гэр болж хувирсан. Хүүхдүүд минь надад гэр шиг мэдрэмж өгдөг учраас би Монголд хайртай. Өвлийн улирал нь жаахан хэцүү. Би хүйтэнд дургүй. Гэхдээ яаж ийгээд л болгочихдог юм. Харин зун бол сайхан шүү. Бид зун хүүхдүүдтэйгээ байгальд гарч, аялж зугаалдаг. Ер нь л боломжтой үедээ аль болох л аялж зугаалахыг хичээдэг.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Миний хийж байгаа зүйлийг гэр бүлийнхэн маань сайн ойлгодоггүй байлаа. Олон жилийн өмнө л дөө. 30 жилийн өмнө л аав маань надад “Чи яагаад гэртээ ирдэггүй юм” гэж асууж байсан. “Би завгүй байна аа. Хийх ажил маш их. Ямар ч завгүй байна” гэж хариулсан. Монголд ирэх хүртлээ миний ажлыг ойлгоогүй.</p> <p>Харин 2000 онд аав, ээж минь Монголд ирээд, миний хийж буй ажлыг хараад, хүүхдүүдтэй танилцаад, бүхнийг ойлгосон. Үүнээс өмнө огт ойлгодоггүй байв. Аав маань өөд болсон. Өдгөө ээж минь 96 настай. Тиймээс ээжийгээ асрахын тулд Австрали руу ирж очин байдаг. Монгол орныг миний гэр болсон гэж би боддог юм. Өнөр өтгөн гэр бүлтэй. Асрамжийн газрын хүүхдүүд минь миний гэр бүл учир би Монголд байх дуртай. Энэ бол миний гэр.</p>